Stort! 10.000 Jaar Groningers en hun Afval
Wat hebben lege bierflesjes, boterhamzakjes, pizzadozen en je exen met elkaar gemeen? Juist. Het is allemaal afval. In en om Groningen wordt al meer dan 10.000 jaar afval weggegooid. Wat gebeurt er eigenlijk precies met al dit afval? De nieuwe tentoonstelling van het Noordelijk Scheepvaartmuseum (NSM) STORT! houdt zich bezig met deze vraag en duikt in de wereld van afval van bijna 500 generaties terug.
Vanaf 19 september, de dag die (toepasselijk genoeg) bekend staat als World Cleanup Day, is deze nieuwe tijdelijke collectie te bewonderen bij het NSM. STORT!, een initiatief van geschiedenisdocent Nick Landman, vertelt bezoekers welke verhalen bodemvondsten kunnen vertellen en hoe ons perspectief op vuilnis is veranderd. Van de middeleeuwse Groningse vuilnisstad, naar de vuilstort van 1600 en het stadsvuil uit de tijd van onze (groot)ouders: afval, en de manier waarop we ermee omgaan, is van alle tijden.
De voormalige gemeenten Groningen, Haren en Ten Boer hebben op dit moment elk nog een eigen afvalbeleid. Dit verandert per 1 januari volgend jaar, vanaf dan wordt er gestreefd naar een overkoepelend beleid. Groningen wil als gemeente afvalvrij worden, dus zo min mogelijk afval en zoveel mogelijk recyclen.
Dit maakt ons natuurlijk ontzettend trots op onze stad, maar wist je daarnaast dat nergens in het land zoveel bewoners bijdragen aan een schone woon- en leefomgeving als hier? In de stad lopen bijna 1000 zogeheten ‘Stille Krachten’ rond die helpen bij het schoonhouden van de straten. De een doet dit in de eigen straat, anderen maken hele wandelingen door de buurt. Stille Krachten krijgen als dank twee vrijkaarten voor de tentoonstelling in het NSM.
Hoe we ons afval verwerken verandert door de jaren heen, maar het komt altijd op hetzelfde neer: we moeten ervan af. Of dat nou gerealiseerd wordt door het te begraven, dumpen, verbranden, of recyclen, als het maar uit ons oog verdwijnt. Toch blijkt uit de tentoonstelling dat vuilnis ook wel eens weer onverwacht opduikt.
De slotgracht rondom het kasteel van Alva, in de buurt van het huidige Hereplein, bijvoorbeeld, onthulde vuilnis dat dateerde uit de periode tussen 1577 en 1600. Daarnaast ontdekte Nick Landman verschillende objecten tussen boomwortels in het natuurgebied Friescheveen. Hier bleek begin 1900 een oude stortplaats te zijn geweest, om afkalving van de dijk te voorkomen.
Naast dit gevonden afval toont de expositie ook glazen potjes, parfumflesjes en antieke shampooflessen die werden gevonden in Hoogkerk. In dit stukje geschiedenis van Groningen duik je liever niet letterlijk, maar je figuurlijk onderdompelen is wat ons betreft zeker een aanrader.