Stemmen voor je droge voetjes!
Over de Waterschapsverkiezingen 2019
20 Maart is het weer tijd om gebruik te maken van ons democratisch recht en stemmen we voor de Provinciale Staten en de waterschappen. In dit artikel behandelen we wat de waterschappen precies doen en waarom je moet gaan stemmen.
Droge voetjes
Een waterschap is een overheidsorganisatie die zorgt voor het waterbeheer in een bepaald gebied. Het zorgt voor het zuiveren van ons rioolwater en garandeert dat we allemaal droge voeten houden. In Nederland zijn er 21 waterschappen, waarvan twee in Groningen. De scheiding van deze waterschappen loopt precies door onze gemeente. Op je stemkaart staat of je voor Hunze en Aa’s of Noorderzijlvest stemt, dat hangt dus af van je adres.
Kerntaken van de waterschappen:
- Onderhoud van dijken, dammen en de kustlijn
- Schoonmaken van ons afvalwater
- Zorgen dat het water in de rivieren op peil blijft
- Zorgen dat het vaarwater uitgebaggerd en bevaarbaar is
Andere taken:
- Nieuwe natuur en milieuvriendelijke oevers aanleggen
- Bestrijding van exoten (planten of dieren die niet thuishoren in het gebied) en het opwekken van energie uit rioolwater
De waterschappen zorgen niet voor ons drinkwater, maar spelen met het zuiveren van ons afvalwater wel een rol in het proces.
Waar je voor gaat stemmen
Hunze en Aa’s en Noorderzijlvest hebben beide 23 zetels in het landelijk algemeen bestuur. Zeven van die zetels zijn geborgde zetels, deze zetels liggen vast. De agrarische sector heeft er vier, het bedrijfsleven heeft er twee en het beheer van natuurterreinen heeft er één. De rest van de zetels wordt bezet door leden van politieke partijen en voor deze zetels stemmen wij. Aan de waterschapsverkiezing doet maar een aantal partijen mee. Voor Noorderzijlvest en Hunze en Aa’s staan ze hieronder afgebeeld.
Het algemeen bestuur bepaalt waar het waterschapsgeld aan besteed moet worden. Over de meeste onderwerpen denken alle partijen vrijwel hetzelfde. We willen allemaal schone meren en goede dijken. Er zijn wel een aantal verschillen tussen de manieren waarop de partijen hiervoor willen zorgen en dat is dan ook waar onze stem telt.
Discussie tussen de partijen
Takenpakket
Binnen verschillende waterschappen spelen verschillende onderwerpen. De grootste discussie tussen de partijen gaat over het takenpakket van het waterschap. Sommige partijen vinden dat recreatie en klimaat een groter deel van het takenpakket moet zijn en andere partijen vinden dat het waterschap het geld moet investeren in haar kerntaken: de veiligheid en zuivering van water.
De waterschappen kunnen zelf energie opwekken, maar er is verdeeldheid over de bestemming van deze energie. Ze kunnen het enkel gebruiken om zelf sneller energieneutraal te worden of een commerciëlere rol aannemen.
Daarnaast is er nog een discussie over de rol van waterschappen in wijken. Een van de discussiepunten is of de waterschappen subsidie moeten geven voor regentonnen en om de verstening van tuinen tegen te gaan.
Belasting
Naast het takenpakket is belasting een onderwerp waar de partijen over verdeeld zijn. De discussie gaat over de verdeling van de lasten tussen huishoudens, het bedrijfsleven en de agrarische sector, en of de waterschapsbelasting verhoogd mag worden, omdat de waterschappen duurzamer willen gaan werken.
Medicijnfilters
Een wat kleiner onderwerp, maar wel een die tot hevige discussie leidt: de aanpak van medicijnresten in afvalwater. De centrale vraag is of we de zuiveringsinstallaties van de waterschappen aan moeten passen of het probleem door de bron (de ziekenhuizen) moeten laten oplossen. Deze discussie gaat in essentie over waar de verantwoordelijkheid en de rekening voor deze zuivering gelegd moet worden.
Geborgde zetels
Van de in totaal 602 zetels van het landelijk algemeen bestuur zijn er 160 geborgde zetels, de andere 442 kiezen wij. Op de geborgde zetels zit het bedrijfsleven (gekozen door de Kamer van Koophandel), de agrarische sector (gekozen door Land- en Tuinbouworganisatie) en de natuurgebieden (gekozen door Vereniging van Bos- en Natuureigenaren). Tussen de partijen heerst onenigheid over deze opvulling van de zetels. Sommige partijen vinden dat dit systeem meerwaarde heeft, omdat deze sectoren specifieke belangen hebben bij goed waterbeheer en kennis vanuit hun vakgebied toevoegen. Andere partijen vinden dat de waterschappen slechts democratisch gekozen zetels moet hebben.
Er zijn natuurlijk nog veel meer discussiepunten en in de stemwijzer onder dit artikel komen de meest relevante punten voor jouw waterschap aan bod.
Vroeger werd er via de post voor de waterschappen gestemd en was de opkomst erg laag. Daarom is de stemming nu tegelijk met de Provinciale Staten. Volgens Hans Middendorp, vice-voorzitter van de Algemene Waterschapspartij, is het belangrijk om te stemmen voor de waterschappen om invloed uit te oefenen op de bestemming van ons belastinggeld.
‘U gaat naar de stembus omdat u wil dat er onafhankelijke waterschappen zijn die onafhankelijk belasting heffen en dat de regering er geen geld uit kan halen om elders bezuinigingen te compenseren.’
Hans Middendorp in een tv-interview met RTV Utrecht
Kijk op je stempas onder welke waterschap jij valt, vul de stemwijzer in en vergeet vooral niet om je de 20e richting het stemhokje te begeven. Neem dan ook wat internationale studenten mee, want die mogen ook stemmen, en laat ze vooral ook even de stemwijzer doen (die van Hunze en Aa’s is ook in het Engels).
In de onderstaande stemwijzer wordt door de partijen uitgelegd waarom ze welke keuzes willen maken.
Voor elk van de 21 waterschappen is een aparte stemwijzer gemaakt. Voor de stemwijzers van de Groningse waterschappen:
Noorderzijlvest: https://noorderzijlvest.mijnstem.nl/survey/205c385d150f58a/start
Hunze en Aa’s: https://hunzeenaas.mijnstem.nl/survey/65c3f40e67f779/start
Voor de andere waterschappen: https://waterschappen.mijnstem.nl/survey/175c2f906a5b108/start