Kiezen met je hart
Gefeliciteerd met uw diploma. Daar is de bank en hier is uw chips.
Als student in spé zijn wij allemaal eens zoekende geweest naar een geschikte studie. Natuurlijk waren wij zelf blind, geven we graag de schuld aan onze ouders die ons leerden te kiezen voor een leuke opleiding, in plaats van de juiste. Ook de Rijksuniversiteit Groningen beloofde ons echter gouden bergen en een prachtige carrière, bij vrijwel iedere studie. ‘Als afgestudeerde filosoof liggen er tal van mogelijkheden open.’ Potentiële beroepen liggen vaak in de journalistiek, of in de politiek. Bij sommige opleidingen staat er simpelweg dat het ‘niet moeilijk [is] om na je studie een baan te vinden’. Toch lijken die droombanen sinds de crisis van 2008 steeds verder weg. Waar belanden we straks echt na onze studie?
Sinds het begin van de crisis in 2008 zijn de kansen op een mooie baan na de studie sterk afgenomen. De werkloosheid komt nog steeds niet in de buurt van die van Spanje, waar meer dan de helft van de jongeren onder de 25 aan het neuspeuteren is, maar is wel sterk verslechterd. In Nederland wordt onderzoek naar de werkgelegenheid vooral uitgevoerd door het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA). In juli kwamen zij met een rapport waarin zij concludeerden dat: ‘sinds de economische crisis de werkloosheid van pas gediplomeerde schoolverlaters en pas afgestudeerden is verdubbeld, moeten ze langer zoeken voordat ze een baan vinden, krijgen ze minder vaak een vaste aanstelling en worden de carrièreperspectieven in de banen die ze vinden slechter.’ Samenvattend: u heeft een studieschuld van een slordige dertigduizend euro in ruil voor een waardeloos papiertje. Uit onderzoek van het ROA is gebleken dat nog geen 40% van de recent afgestudeerden tevreden is met de gevolgde opleiding. Het schetst weinig verbazing.
Goede baankansen ontstaan wanneer er óf veel vraag ontstaat, zoals het geval is in de zorg door de vergrijzing, of wanneer er weinig instroom is, zoals bijvoorbeeld bij technische opleidingen. Er zijn grote verschillen op de arbeidsmarkt tussen opleidingen met betrekking tot de baankans, stelt ook het ROA. Deze grote verschillen zouden vermoeden dat de universiteit veel doet aan voorlichting. De RUG schrijft dat ‘niemand er bij gebaat is dat een student vastloopt, stopt of switcht’. Verderop wordt vervolgd dat ‘bijna iedere student uiteindelijk goed terecht komt […] Kies met je hart, wie gemotiveerd is redt zich wel, ook na zijn studie’. Jup, gewoon doen wat je leuk vindt. Het lukt je echt. Heus waar.
Voor studiezoekers is er weinig informatie vanuit de universiteit zelf over de carrièremogelijkheden. De RUG adviseert studiekiezers om contact op te nemen met studenten om hen te vragen naar hun ervaringen. Omdat het de toekomstige studenten niet te gemakkelijk gemaakt moet worden is besloten om verder geen contactinformatie te publiceren.
Voorlichting is schaars, terugkoppeling vindt nauwelijks plaats en het is voor studiekiezers moeilijk om via de universiteit zelf informatie te verkrijgen over de baankansen na de verschillende studies
Hoewel sommige alumniverenigingen sporadisch informatie hebben over de tevredenheid van alumni over de gevolgde opleiding, blijkt het overgrote deel hier niet of nauwelijks informatie over te hebben. Hoewel er duidelijke uitzonderingen te noemen zijn, lijkt het voor weinig alumniverenigingen van belang om studiekiezers en studenten voor te bereiden op het leven na de studietijd. Voorlichting is schaars, terugkoppeling vindt nauwelijks plaats en het is voor studiekiezers moeilijk om via de universiteit zelf informatie te verkrijgen over de baankansen na de verschillende studies.
Sommige alumniverenigingen kunnen duidelijk aangeven waar studenten belanden, hoe snel zij een baan krijgen en hoe tevreden de studenten terugkijken op hun studie. Hoewel de alumnivereniging van Bewegingswetenschappen hiervan een voorbeeld is, blijkt ook hier een gigantische 88% ontevreden te zijn over de voorbereiding op de arbeidsmarkt. Dit lijkt een terugkerend patroon bij andere studies.
De universiteit heeft er weinig baat bij om studenten eerlijker voorlichting te geven. Geld wordt ontvangen per afgestudeerde student, of die nu een goede baan krijgt of niet. Daarom ook is het weinig verwonderlijk te noemen dat de voorlichting op de arbeidsmarkt geen prioriteit krijgt. Toch lijkt het NEXT initiatief een goed startpunt van de RUG om studenten eerlijker voorlichting te geven, en beter voor te bereiden op de arbeidsmarkt. Hoewel waarschijnlijk het digitale platform weer hopeloos gaat falen, zoals alle opgelegde ontmoetingsplekken dat doen, is er hoop dat NEXT een samenhangend beeld weet te schetsen van wat er met alumni gebeurd.
De RUG stelt dat iedereen ‘goed terecht komt’, en vraagt ons te kiezen met het hart. Ik wil voorstellen te kiezen voor de realiteit. Nu meer dan de helft van de beroepsbevolking ‘hoger opgeleid’ is, is een studie geen garantie meer voor succes. De universiteit moet dit erkennen en studenten en studiekiezers stimuleren verstandige keuzes te maken. De RUG moet erkennen dat niet iedereen zomaar goed terecht komt. Daarvoor moeten keuzes gemaakt worden. Natuurlijk met het hart, maar ook met het hoofd. Laten we hopen dat NEXT hiermee helpt.