Ontroerend en sensationeel: NNT steekt Brave New World in een nieuw jasje

Terwijl het publiek nog zit te kletsen en met de zaallichten nog aan, loopt er al een stuk of negen man in eenzelfde grijze overal, zonder broek over het podium kunstjes te doen en te kletsen. Een van de mannen pakt een microfoon en begint zijn zus Alex vaarwel te wensen. Het publiek wordt langzaam stil en de lichten gaan uit.

Brave New World is een klassieker, maar voor eenieder die, net als ik voordat ik naar deze uitvoering ging, onder een steen heeft geleefd, zal ik even kort een samenvatting geven. Het verhaal komt van de dystopische sciencefictionroman van Aldous Huxley uit 1932 waarin de mensen allemaal gezond en gelukkig zijn, maar alle waarden als liefde en vrije keuze niet meer bestaan. Het speelt zich af in een technologisch zo ver ontwikkelde samenleving dat de mensen alles hebben wat ze willen en soma (een soort drugs) nemen om gelukkig te zijn.

Van het originele plot en de karakters uit Huxleys boek zijn in de versie van NNT slechts sporen terug te vinden, maar dit geeft het verhaal de verfrissing die na twee verfilmingen misschien wel nodig was. Een van de hoofdpersonen, Alex, komt van de Red Zone naar de White Zone (de nieuwe wereld) om in een bedrijf te werken dat androïden maakt. De baas van dit bedrijf wil juist weten hoe het in de Red Zone is en een van de jongste werknemers van het bedrijf wil niets liever dan zelf een deel uitmaken van de androïden om ook altijd met alles verbonden te kunnen zijn. Alle personages zijn vooral bezig met hun ‘scores’ zo hoog mogelijk houden om maar niet nutteloos verklaard en weggestuurd te worden, terwijl er in de Red Zone constante anarchie heerst.

Het verhaal laat ook andere vraagstukken naar boven drijven dan in het origineel van Huxley. Waar de onderdrukking van emoties in de nieuwe wereld bij Huxley een belangrijk onderwerp is, komt het bekende soma niet of amper voor in deze versie. Belangrijker zijn de vraagstukken over de verschillen tussen machines en mensen. Ook wordt er een wat genuanceerder beeld geschetst dan in het boek over het verschil tussen de Red en de White Zone. Een mooie, nieuwe verhaallijn is die van de liefde tussen Alex en Evelyn. Hoewel het toneelstuk in het begin vrij onduidelijk is als je met het verhaal niet bekend bent, raak je snel betrokken bij de personages.

Het podium dat, in het eerste gedeelte, voornamelijk uit een muur bestaat die de linker- van de rechterkant scheidt en heen en weer beweegt, is een schoolvoorbeeld van goed uitgevoerd minimalisme en fungeert als de scheiding tussen de Red Zone en de White Zone. Waar deze muur het voor de kijker vanwege de zitplaats soms moeilijk maakt om te zien wat erachter gebeurt, wordt de kijker op deze manier bewust gemaakt van het perspectief van de personages, omdat je soms niet kunt zien wat er achter de muur gebeurt en het moet hebben van wat je hoort, net als de personages die zich ook aan een van de kanten van de muur bevinden.

Een meter of twee, drie boven het podium staat het orkest in een doorkijk voor ons te spelen. Het contrast tussen elektronische beats en americana livemuziek is heel goed uitgevoerd en de betoverende a capella zorgt voor zo’n bijna goddelijke ervaring, dat de tranen mij geregeld in de ogen sprongen.

Het stuk blijft interessant, omdat de acteurs vrijwel nooit stil staan. Het spel van de lichamen die om elkaar heen dansen laat zien wat de keuze voor theater toe heeft te voegen aan een verhaal. Een aantal van de dansen, zoals de robotdans van Harold Luya die een van de androïden speelt, is zo goed dat je op het puntje van je stoel zit en keihard wil gaan klappen.

Een minpuntje uit het stuk is dat er en af toe een stukje uit het verhaal geknipt lijkt te zijn, waardoor de ontwikkeling van personages gefragmenteerd wordt weergegeven. Aan de andere kant zijn de scènes visueel zo sensationeel dat je het de regisseur graag vergeeft.

Deze frisse blik op een onderwerp dat dicht bij ons allen staat in combinatie met de ontroerende uitvoering laat iedereen met enthousiasme en nieuwe vraagstukken de zaal verlaten. Brave New World 2.0 is nog tot en met 18 maart te zien en een echte aanrader voor toekomstliefhebbers en filosofen die een Marxistisch randje wel kunnen waarderen.