Serial binger: een handleiding voor de Netflixpert

Je kunt af en toe je Netflix aanzetten, toevallig een serie kijken die je aanspreekt, drie afleveringen kijken op een avond en je vervolgens er niet meer mee bezig houden. Dat is het leven van de gewone seriekijker. Er bestaat echter ook een ander slag kijker, eentje die zich vastbijt in een serie en alle theorieën, die weet welke series eraan zitten te komen voordat er ook nog maar een scéne gefilmd is en die meer trivia weet dan dat je er een stok naar schudden kunt. Dit is de serial binger, ik val onder dit slag mens en zal jullie meenemen in het visueel spectaculaire konijnenhol dat mijn obsessie aan jullie verklaart en uitlegt. Er zullen termen voorbij komen die je misschien nog niet kent, data die je echt, echt moet weten en simpele tips en trucs om echt als allereerste die nieuwe serie helemaal gekeken en begrepen te hebben.

Van pilots tot crossovers
Series zijn omgeven met een eigen jargon. We zullen letterlijk bij het begin beginnen: de pilot. De pilot is vaak een eerste aflevering van een serie, die gepitched wordt aan een aantal zenders, in de hoop dat deze de serie van de grond kan krijgen, vandaar de naam pilot. Een pilot kan enorm verschillen van het uiteindelijke product, zo had de pilot van Game of Thrones bijvoorbeeld een totaal andere cast dan degene die we tegenwoordig zo gewend zijn. Belangrijk is dus ook dat sommige series dus ook nooit hun pilot laten zien aan het grote publiek, maar dat deze voorbehouden blijft aan de pussygrabbende TV-moguls met te ruim zittende pakken, jammer maar helaas.

Een variant op de pilot is de backdoor pilot. Dit klinkt als een vunzige parodie op de reguliere pilot, maar eigenlijk steekt de vork hier anders in de steel. Een backdoor pilot is de eerste aflevering van een serie die vermomd is als een reguliere aflevering van een andere serie. Denk bijvoorbeeld aan de midseizoensfinale van het tweede seizoen van Arrow, waarin de Flash voor het eerst voorkwam, die een halfjaar later zijn eigen serie kreeg. Andere backdoor-pilots zaten in Suits (de nog titelloze Pearson-spinoff), The Blacklist (The Blacklist: Redemption, inmiddels gecancelled) Vampire Diaries (The Originals), Supernatural (Wayward Sisters, dat nu ook al gecancelled is) en ook in the Flash, die samen met Arrow spinoff-backdoor-pilotte in het bizarre en hilarische Legends of Tomorrow.

Via de backdoor pilot zijn we min of meer uitgekomen bij de volgende term, de spin-off, een altijd lastig ‘genre’ in de tv-wereld. In principe is een spin-off niet meer dan een serie waarin een karakter uit een andere serie centraal staat. Dit is allemaal gebeurd met verschillende niveau’s van succes. Zo flopte bijvoorbeeld de spin-off Joey (Friends) echt heel erg hard, maar waren Frasier (Cheers) en Better Call Saul (Breaking Bad) allebei een denderend succes. Ook de spin-off How I met your Dad (How I met your Mother) flopte zo hard dat deze het licht van onze schermen nooit gezien heeft. Hieruit blijkt dat sommige zenders het verschil tussen simpel geldgrabbelen en een goed verhaal vertellen nog niet helemaal begrijpen.

Een andere term, die licht verwant is aan de spin-off, is de crossover. Men spreekt van een crossover als een karakter uit serie A op bezoek komt in serie B. Dit komt veelvuldig voor in het Arrowverse (een gedeelde reeks series die begon met Arrow, bestaande uit Arrow, The Flash, Supergirl, Legends of Tomorrow, Vixen, Freedom Fighters: The Ray en Constantine) maar ook in minder stripboekachtige series komt het soms voor, zo vorderde Jake Peralta (Brooklyn Nine-Nine) de auto van Jess Day (New Girl) op in zijn serie. Ook crossten How to get away with murder en Scandal elkaar dit jaar redelijk succesvol over. Vaak is het zo dat de karakters wel onder dezelfde zender vallen, zo viel Brooklyn Nine-Nine samen met New Girl onder de paraplu van FOX, en delen HTGAWM en Scandal tijd op de zender ABC.

Echter, toen het karakter Constantine uit de gelijknamige serie op bezoek kwam bij Arrow, hield dit in dat een karakter uit een al gecancellede serie bij een nog lopende serie op een andere zender op bezoek kwam, wat op z’n minst vreemd te noemen was.

We gaan nu nog even snel over een aantal meer bekende termen heen, zodat dat uit de weg is. Een reboot is een reset-knop op een serie. Hierbij wordt er vanuit gegaan dat de eerdere, gelijknamige serie niet gebeurd is, op een paar knipogen naar de fans na. Denk hierbij aan de nieuwe Charmed, die volgend seizoen begint, of de nieuwe Ducktales (ik kan echt niet op betere voorbeelden komen) de reboot verschilt van de revival, want bij een revival wordt een dode serie weer tot leven gewekt met vaak (deels) dezelfde cast en een plot dat voorbouwt op de serie van jaren geleden. Voorbeelden hiervan zijn Doctor Who, Twin Peaks: The Return, Fuller House, X-Files en Prison Break.

Een variant hierop is de prequel, een vervolg dat zich afspeelt voor de verhaallijn in het origineel. Voorbeelden hiervan zijn het tweede seizoen van Spartacus, Star Trek: Discovery en Better Call Saul, in het prachtige geval van een spin-off prequel.

Nu de terminologie duidelijk is, gaan we kijken naar hoe het gemiddelde jaarschema van een serie eruit ziet.

Midseasons, agenda’s en hiatuses
Je kunt hetzelfde naar een serie kijken als naar een gemiddeld collegejaar (voor studenten dan, cursisten doen in deze niet echt mee – maar hé, wanneer doen ze dat wel) Het ‘’jaar’’ voor een serie begint vaak eind september of begin oktober, er vanuitgaande dat dit een ‘volledige’ serie is, dus een serie met een aantal afleveringen dat tussen de 20 en 24 ligt. Afhankelijk van hoe de serie beschikbaar is, dus via Netflix of niet, kun je het volgende doen: de Netflix-afleveringen zijn een dag daarna om twaalf uur ’s middags beschikbaar, maar als je je heil zoekt in de piraterij (voor tips over hoe je dit veilig kunt doen, klik hier), vul dan op je torrenstite de naam van de serie in, gevolgd door een sxxeyy, waarbij de xx het seizoen aanduidt en de yy de aflevering, dus Brooklyn Nine-Nine s06e11 voor als je de elfde aflevering van het zesde seizoen wil zien.

Voor de vroege vogels of late leeuweriken, met deze methode is een aflevering vaak vanaf een uur of drie, vier ’s nachts beschikbaar. Vaak kabbelen de series zo wekelijks door, met af en toe een kleine pauze van een week of twee tot de midseason finale. De midseason finale is de laatste aflevering van het kalenderjaar, met soms een kerstthema en vaak een plottwist aan het einde om je een maand of twee zoet te houden, want de meeste series resumeren dan pas eind januari, half-februari weer. Pas trouwens op als je serie op de vrijdagavond belandt, dit is een beetje het sterfhuis voor de series, gezien er niet veel kijkers zijn in dat tijdvak. Sowieso wordt maar een gemiddelde 35 procent van de nieuwe series opgepikt voor een tweede seizoen, dus het is altijd nagelbijten geblazen.

Dit nagelbijten begint meestal rond februari, waar de eerste aankondigingenen van het doorzetten van een serie worden gedaan, en bereikt haar hoogtepunt rond mei, waar naast het goede nieuws van het doorzetten, het ‘huh waarom dat’-nieuws van het wisselen van zender, ook het slechte nieuws van het stoppen van de series gemeld wordt.

Soms wordt er ook een langere pauze, van ten minste een seizoen ingelast, deze wordt een hiatus genoemd. Dit gebeurde met Game of Thrones en meerdere keren met Doctor Who en Sherlock. Dit hoeft gelukkig geen teken te zijn van een aankomende cancellation, maar een jaar zonder je favoriete serie is altijd een jammer jaar. Treur echter niet als je serie gecancelled wordt, het kan maar zo zijn dat een andere zender deze overneemt. Zo cancellede FOX half mei hun pareltje Brooklyn Nine-Nine, maar dankzij de inzet van een aantal hartstochtelijke en erg bekende fans (waaronder Guillermo del Toro, Mark Hamill en Lin-manuel Miranda) werd de serie twee dagen later al ondergebracht bij een nieuw huis op NBC.

Soms gaat het echter ook niet zo hard, en zul je een aantal maanden in spanning moeten zitten om te kijken of je serie een heel, heel onbevredigend einde krijgt (zoals Firefly, dat doet nog steeds zeer) of dat je vertier toch nog geadopteerd wordt. In mei, of op z’n laatst juni, ronden de meeste series hun seizoen af. Ook als het een halfseizoens serie is (tussen de tien en dertien afleveringen, deze beginnen vaak aan het begin van een kalenderjaar), wordt deze serie afgerond in de vijfde of zesde maand. Alleen zenders zoals HBO willen hier soms nog wel eens gek mee doen, alhoewel ze door de korte lengte van hun seizoenen (ongeveer een aflevering of tien) je nog wel een schermloze zomer kunnen bezorgen waarin je heerlijk kunt speculeren over het volgende seizoen aan de Costa del Sol.

Theoretiseren, recenseren, discussiëren
Nu is het tijd om te kijken naar de voor- en nabeschouwingen van de series: de reviews, analyses, theorieën en discussies. In princie kan elke schlemiel een recensie schrijven, maar gezien je ook geen niet-voetbalkenner aan tafel ziet zitten bij VI (of wel, ik kijk het echt nooit, ik gok maar wat) is het toch fijner om te zien wat de pro’s er van vinden. Sommige series gaan hier heel ver in, zo heeft The Walking Dead een moltalk-achtige constructie, genaamd The Talking Dead, waarin met acteurs en die-hard fans de aflevering besproken wordt. Verder is The AV-club een goede bron van speculatie, recensies en informatie, zo hebben zij aan de hand van een aantal casting-oproepen al de schurk uit het volgende seizoen van The Flash vastgesteld (SPOILER het is Cicada EIND SPOILER) en is hier de R+L=J theorie uit Game of Thrones tientallen keren besproken totdat deze SPOILER waar bleek te zijn EIND SPOILER.

Het is een fijne bron van informatie, maar het is tegelijkertijd ook moeilijk om met hun besprekingen en bronnen volledig spoilervrij een serie in te gaan. Nederlandse pagina’s die eenzelfde soort sport beoefenen zijn De Lagarde en de Veronica SuperGuide. Ook zijn er natuurlijk de bekendere bronnen zoals IMDb, voor de gevalletjes ‘’waar ken ik die acteur ook nog maar van?’’ of de website tvtropes, voor de meer technische aspecten van het bouwverk dat een serie is.

Over spoilers gesproken, het blijft een lastig onderwerp. Over het algemeen wordt er twee dagen embargo in acht genomen, in ieder geval voor titels en afbeeldingen van en bij artikelen. Soms is dit ook wel eens misgegaan, zo werd een aantal jaar geleden een sterfgeval uit The Walking Dead direct na de uitzending prominent op Facebook geplaatst en ditzelfde gebeurde toen de identiteit van Missy uit Doctor Who op dezelfde dag wereldkundig gemaakt werd, dit tot grote woede van de fans.

Het handigste, maar saaiste, is altijd om een social media-onthouding aan te gaan, gezien sommige comments ook spoilers bevatten, puur om de ander te stangen. Ook YouTube is hierbij gevaarlijk, gezien thumbnails of videotitels al meer informatie weg kunnen geven dan je lief is. Dit wordt nog lastiger bij series die meteen in hun volledigheid gestreamed kunnen worden, zoals vaak bij Netflix het geval is, gezien dan de marge rondom spoilers dan heel, heel erg onduidelijk wordt. Hierbij is voorzichtigheid dus geboden, ondanks dat de recensenten vaak in opeenvolgende dagen of tweedagen de recensies per aflevering online gooien.

Tot slot nog een klein stukje over Rotten Tomatoes, een geliefde en tegelijk verguisde website. Wat belangrijk is om te weten is dat RT vrijwel nooit zelf recenseert. Het enige wat ze doen is alle recensies verzamelen en afhankelijk van het feit of een recensie positief of negatief was, een percentage geven. Een serie met een rating van 86 heeft dus niet een gemiddeld cijfer van een 8.6, maar 86 procent van de recensenten vond het een puike serie. Deze puikheid kan dus schommelen tussen een ‘’wel oké als je echt toeterlam bent’’ tot ‘’het beste wat op de aardbodem verschenen is sinds Meryl Streep begon met acteren.’

Houd je aan deze regels, en je volgende seizoen zal uit haar voegen barsten door deze extra kennis die je hebt, alsof je op een hoger niveau series kijken. Het kost niet veel tijd, alleen wat kennis en moeite, die je dubbel en dwars terugbetaald krijgt als je iedereen onder tafel kunt lullen met de allerbeste theorieën en speculaties die nog verser zijn dan de ‘’eetrijpe’’ avocado’s van de AH. Maar onthoud: geniet, maar binge met mate.