Human Aid in Greece

Wij groeien hier allemaal beschermd op. Hebben alle vormen van voorbereidend onderwijs doorlopen en hebben nu een studie gekozen die min of meer bij ons past. We hebben een huis met leuke huisgenoten of een plekje voor onszelf en een thuishaven waar ouders op ons wachten met een warme maaltijd. Succes hebben we in eigen hand. We kunnen het ons nauwelijks voorstellen dat er kinderen zijn waarvoor dit niet het vooruitzicht is. Dat er volwassenen, kinderen en jongeren zijn waarvan het gezin uitelkaar is gevallen, voor wie het soms onbekend is waar hun ouders, broertjes en zusjes en andere gezinsleden zijn en hoe het met ze gaat. Maar zijn we ook zo verwend dat we vinden dat het ons niets aangaat?

Niemand zal het toegeven, maar er zijn maar weinig mensen in mijn eigen omgeving die zich daadwerkelijk inzetten om de situatie van duizenden vluchtelingen uit conflictgebieden te verbeteren. Student of niet, veel vinden wel een excuus waarom het niet hun verantwoordelijkheid is. Daarom is het extra inspirerend om met een jonge ziel te praten die deze taak wel op zich heeft genomen en zich op dit moment volop met zijn eigen organisatie ‘Human Aid in Greece’ inzet voor hen die het nodig hebben. Hij woont momenteel in Valencia, dus ik sprak met Wouter via Skype.

Hij vertelde me afgelopen zomer al over zijn plannen om naar Griekenland te gaan en daar voor vijf weken les te geven in de vluchtelingenkampen. Kinderen wilden wel naar school maar er was een tekort aan ervaren docenten om voor de klas te zetten. Voorafgaand aan zijn avontuur zamelde hij schoolspullen, kleding en geld in om mee te kunnen nemen naar de kampen.

Eenmaal daar blijkt dat er veel meer hulp nodig is en op veel meer verschillende gebieden. De kampen blijken niet toereikend te zijn voor de grote aantallen vluchtelingen die er strandden. Veel Europese grenzen zijn gesloten waardoor ze niet door kunnen reizen naar andere gebieden. Zwangere vrouwen slapen op dekens op de grond in lekkende tenten, mensen worden ziek en moeders die net bevallen zijn kunnen door ondervoeding geen melk geven aan hun pasgeboren baby’s. ‘Dit zijn heftige dingen om te zien, en je wil meteen meer betekenen voor deze mensen dan alleen onderwijs bieden aan hun kinderen. Toen ik daar aankwam ben ik begonnen met de aanleg van vloeren in de tenten zodat mensen niet meer direct op de koude en soms natte vloeren hoefden te slapen.’

Het antwoord op mijn vraag hoe hij er in hemelsnaam op is gekomen om daar te gaan werken in zijn vakantie is heel duidelijk. ‘In Groningen vroeg ik me al af wat ik zou kunnen doen om het leven voor vluchtelingen te verbeteren, maar hier bleek dat het toch vaak ging om bijvoorbeeld taallessen, hulp bij inschrijvingen en andere vaak toch huishoudelijke taken. Dat was niet waar ik naar op zoek was, dus ben ik gaan kijken naar instanties die meer primaire hulp terplekke bieden. Veel vluchtelingen komen vanuit Turkije aan op de Griekse eilanden en worden van daaruit over de kampen verspreid, dat leek me veel interessanter. Zo ben ik er in gerold, en voor mij was de volgende stap helpen in de kampen rond Calais, en nu dus zelf hulp bieden met mijn eigen organisatie’.

‘Ik wil met HAiG vooral de hulp bieden die het meest nodig is, en het liefst zo laagdrempelig mogelijk. Veel grote hulporganisaties, zoals de UNHCR, zijn in de praktijk lang niet altijd in staat om zo veel mensen te voorzien van de basis levensbehoefte. Vaak komt het erop neer dat er gewoonweg te veel mensen zijn om het overzicht over te bewaren. Omdat het ook belangrijk is dat de hulp op een gegeven moment duurzaam is probeer ik zo veel mogelijk contact te zoeken met andere organisaties die zo snel mogelijk de werkzaamheden over kunnen nemen van HAiG, want wij hebben lang niet genoeg geld om alle projecten zelf te volbrengen.’ Hij vertelt me dat hij, en veel van zijn collega’s toch wel last hebben van een dip na terugkomst uit de kampen. ‘Er is vaak zo veel te doen en zo weinig tijd. Als je dan weer in je eigen veilige bedje ligt is het lastig om de zorgen uit je hoofd te zetten. Een vorm van secundaire PTSS. Veel van ons blijven daarom ook terug komen, of als dat niet lukt op een andere manier ons steentje bij te dragen. Het nare is ook dat veel erge dingen ook wennen.’

Het lijkt mij best wel moeilijk om zo iets op touw te zetten, zeker als je geen of bijna geen ervaring hebt met het concept. Zijn er ook dingen op of aan te merken aan HAiG? ‘

Aangezien ik helemaal geen ervaring heb met bedrijfsvoering, websites schrijven of al het papierwerk dat soms gedaan moet worden, ben ik soms wel bang dat ik een of ander formulier vergeten ben waardoor alles opeens de soep inloopt. Laatst kwam ik erachter dat we helemaal geen BTW-nummer hebben en dan voel je je wel erg knullig… Ook in het maken van een website en een boekhoudsysteem is het enorm vallen en opstaan. Daarnaast doet zich af en toe de situatie voor dat onze hulp ergens anders meer nodig is dan in Griekenland. In de statuten staat dat we uitsluitend in Griekenland te werk gaan, waardoor ik eigenlijk geen geld kan uitgeven aan een crisis die zich voordoet in bijvoorbeeld Frankrijk.’

En op persoonlijk vlak dan?

‘Ik vind het best wel moeilijk om een lijn te trekken waar we wel en niet helpen. Als je te gretig het werk van grotere organisaties overneemt, gaan zij soms steeds minder doen dan dat ze al deden. Dan is het soms beter om de organisatie ervan te overtuigen dat ze zich extra moeten inzetten, dan dat je zelf er tussen in gaat zitten. Maar dan maak je dus de keus om families te laten verhongeren om een punt te maken, en dat voelt ethisch niet goed.’

Als ik hem vraag hoe veel tijd er in zijn organisatie zit, en of dat te combineren is met zijn studie in Valencia, moet hij lachen. ‘Toen ik net met mijn organisatie was gestart kostte het me al gauw 40 uur in de week om alles rond te krijgen.  Nu ben ik er iets minder mee bezig maar mijn studie staat wel op een lager pitje. Maar dat vind ik eigenlijk niet zo erg. Maar veel tijd om dingen naast mijn studie te doen heb ik niet. We zijn net een nieuwe actie gestart om zo veel mogelijk rugzakken in te zamelen voor de kinderen in de kampen rond Calais. Kinderen slapen daar veelal op straat en proberen ’s nachts de grens over te gaan naar Engeland. Veel van deze kinderen hebben geen tas om hun spulletjes in te kunnen bewaren, waardoor het kwijt raakt of het gestolen kan worden. Een rugzakje is voor deze kinderen van ontzettend groot belang om de laatste herinneringen aan thuis mee te kunnen nemen. Op onze Facebookpagina wordt de actie verder uitgelegd.’

Hoe gaat zo’n actie dan in zijn werk? ‘Je begint natuurlijk altijd in je eigen netwerk en omdat veel vrienden, kennissen en collega’s  de actie hebben gedeeld via Facebook, hebben we al snel veel mensen kunnen bereiken.’ We vragen mensen om zelf een rugzakje samen te stellen voor de kinderen daar en we geven een aantal suggesties wat ze erin kunnen doen, bijvoorbeeld een nieuw paar sokken of iets te eten. Daarbij kunnen mensen hun eigen kinderen een kleurplaat laten maken met een bericht voor de kinderen daar. Ik krijg veel te horen dat mensen het ook echt leuk vinden om zo’n rugzakje samen te stellen en kopen dan een rugzakje als ze geen ongebruikte thuis hebben liggen. De actie sloeg aan en sommigen zijn zelfs op de scholen van hun kinderen gaan flyeren of hebben inzamelingsevenementen georganiseerd. Sinds de start van de actie in februari hebben we al bijna duizend rugzakjes verzameld, en we hopen natuurlijk dat het er nog veel meer zullen worden.’