Recensie: STYX, of de zesplankenkoorts
Tekenaar Peter Pontiac, bij niet-barbaren bekend van zijn internationaal gelauwerde Kraut, tekende een strip over zijn eigen dood. Een heftig onderwerp, termeer omdat hij overleed voor hij zijn werk kon afmaken. Uitgeverij Podium vulde het abrupt afgebroken verhaal aan met mail-wisselingen die Pontiac met familie en vrienden hield, om de uitgave van Styx zo toch nog een compleet narratief te geven.
De vraag is hoe je als recensent nog kritiek kan leveren op een boek met zo’n ontstaansgeschiedenis. Zou niet elk commentaar ongepast zijn? Gelukkig blijkt kritiek niet nodig, want met Styx heeft de Nederlandse grootmeester een, laatste, indrukwekkend werk afgeleverd.
Pontiac besloot aan het project te beginnen nadat hij werd gediagnosticeerd met Hepatitis C, een erfenis van zijn jarenlange heroïnegebruik en een virus waarvoor nog geen goed remedie bestaat. Naar eigen zeggen wilde hij door het maken van zijn strip de dood een stap voor zijn, zodat het aan het eind van zijn leven niet 1-0 zou staan voor Magere Hein, maar een eerlijk gelijk spel. De dood zou hem te pakken krijgen, maar voor het zover was zou Pontiac de dood al te pakken hebben gehad: 1-1.
Nu zou je kunnen stellen dat deze opzet is mislukt. Pontiac is immers overleden voor hij zijn werk kon voltooien. Maar de ironie wil dat het boek hierdoor alleen maar aan kracht heeft gewonnen. De dood komt door het plotselinge einde – gevolgd door e-mails waarin Pontiac aan familie en vrienden vertelt over zijn ziekteproces – nog dichterbij dan alleen in tekeningen gelukt zou zijn. Vooral de potloodtekeningen van de laatste paar pagina’s van de strip, die Pontiac nog wel getekend heeft, maar niet meer heeft kunnen inkten, maken de aanwezigheid van de dood bijna tastbaar. Het werk van Peter Pontiac was altijd al rauw en confronterend, dus wat dat betreft heeft hij ook deze strip geheel in stijl afgeleverd. Doordat het boek bovendien pas na zijn dood is uitgebracht, geeft Pontiac de dood nog een extra schop na vanuit het graf. Eindstand: 2-1 voor Peter Pontiac.