Is de Groninger Studentenkrant racistisch?

In tijden van polarisatie en massahysterie is het niet altijd eenvoudig om een genuanceerd beeld en genuanceerd geluid te vinden. In het geval van de zogeheten vluchtelingencrisis is het namelijk duidelijk dat er in de maatschappij een tweedeling plaatsvindt: het pro-vluchtelingenkamp en het anti-vluchtelingenkamp. De Groninger Studentenkrant haar (hoofd)redacteuren hebben getracht om in de afgelopen editie een nuance aan te brengen in het publieke debat en de anti-vluchtelingextremisten een spiegel voor te houden.

Dat dit laatste niet in zijn geheel gelukt is, blijkt uit de negatieve berichten die wij hebben opgevangen. Het Centraal Uitvoeringsorgaan voor de Studentenorganisaties (CUOS), ook wel de instantie die deze krant gratis geld en onderdak biedt (#bedbadenbroodregeling), meldde klachten te hebben ontvangen over de inhoud van het stuk De Tien Geboden: Niet doen met vluchtelingen, uit de november editie van dit jaar. Het CUOS kreeg te horen dat mensen het artikel racistisch vonden en verzocht de Groninger Studentenkrant derhalve om een onafhankelijk onderzoek te starten naar de inhoud van dit artikel.

Wij hebben dit verzoek ingewilligd en wel op volgende wijze: een drietal studenten van de master Neerlandistiek die onderzoekscolleges over ironie volgen, hebben vanuit hun rol als ironicus naar de rubriek gekeken. We hebben gekozen voor deze studenten omdat de rubriek naar onze mening ironisch zou zijn.

Na een uitgebreide analyse van de drie studenten is er een aantal punten naar voren gekomen die naar alle waarschijnlijkheid de basis van de klachten vormen. Deze analyses zijn hieronder te lezen: de Groninger Studentenkrant staat immers voor transparantie.

Het gaat om de volgende punten:
1. De Tien Geboden is een nonsense-rubriek waarin geen uitgewerkte journalistieke diepgang in te vinden is. Derhalve is het onnodig om de rubriek als serieus en waar op te vatten;
2. Sommige uitspraken in de Tien (met name 2 en 3) berusten (te veel) op waarheid, waardoor het contrast waarheid tegenover niet-waarheid in het gedrang komt. Dit kan leiden tot verwarring en verkeerd begrip van hetgeen geschreven is;
3. De illusie wordt gewekt dat terrorisme en extremisme een onderdeel zijn de islamitische cultuur, terwijl dit geenszins het geval is;
4. Bovenstaand punt wordt veroorzaakt door de – op sommige plekken – onduidelijke ironiemarkeerders. Bij punten die wel duidelijk gemarkeerd zijn als ironie, zal er minder snel gesproken worden van aanstootgevende lectuur.

De lering die wij als Groninger Studentenkrant hieruit trekken is dat wanneer wij de scheiding tussen nonsens en eventuele waarheid groter zullen maken. We willen de vaste lezers wel op het hart drukken dat wij in de toekomst even rebellerend en provocerend blijven als nu.

Tot slot willen wij duidelijk maken dat wij als personen geenszins racistisch zijn. Integendeel. Wij hebben het stuk geschreven omdat wij door humor en ironie duidelijk wilden maken dat het gestoord is om een individu te beoordelen naar een stereotype dat wordt gecreëerd in een medialandschap waarin de extremen van een debat worden uitgelicht en de nuance in het donker blijft, omdat niemand daar over zou willen horen. Iedereen is gelijk en iedereen mag dus op de hak worden genomen.

Groetjes,

Douwe en Tom

Expert 1
Naar mijn mening is het artikel uit De Tien Geboden over vluchtelingen niet racistisch, omdat het hier om een nonsense-rubriek gaat. Andere teksten uit deze rubriek zijn allemaal spottend, direct (soms op het ongemakkelijke af) en niet serieus van aard. Echter dient wel te worden opgemerkt dat – bij zo’n beladen onderwerp als het vluchtelingendebat – de ironische strekking wellicht iets duidelijker benoemd en aangezet had kunnen worden. Een misvatting over de strekking van de tekst had ook voorkomen kunnen worden door de tien punten allemaal naadloos te laten aansluiten bij de tekst uit de inleiding. In de inleidingstekst wordt namelijk het volgende beloofd: ‘een korte opsomming van deze zeer sterk onderbouwde, empirisch bewezen uitspraken’ (= overduidelijk ironisch). Doordat punt 2 en 3 een hoge ‘waarheidswaarde’ hebben, wordt de ironische strekking van het artikel op dat punt onderbroken en ik denk dat daar de verwarring door is ontstaan. Door punt 2 en 3 te vervangen door vooroordelen en/of aannames (met een veel lagere waarheidswaarde) vanuit de media, kan het ironiecontinuüm in stand worden gehouden en is er, mijns inziens, geen sprake van racisme, maar eerder van ridiculiseren van de bedoelde media.

Expert 2
Ten eerste is De Tien Geboden een rubriek waarin een nonsense top 10 wordt gepresenteerd. Met dat in het achterhoofd lijkt het me vanzelfsprekend dat men de dingen die daarin staan geschreven al bij voorbaat niet erg serieus neemt. Tenminste, dat doe ik dan. Het kan natuurlijk zo zijn dat niet voor iedereen duidelijk is dat deze rubriek doorgaans zo’n karakter heeft. Maar dan kom ik op het volgende. Er staat geschreven: ‘De Groninger Studentenkrant geeft een korte opsomming van deze zeer sterk onderbouwde, empirisch bewezen uitspraken. Ik vat dat uiteraard op als ironisch vanwege de overdrijving, helemaal als je dan kijkt naar de uitspraken zelf. Ofwel, de kwestie en de uitspraken/gedachten over de vluchtelingen die wellicht werkelijk door het hoofd van sommige Nederlanders gaan worden hier belachelijk gemaakt. Ik vind dat die rubriek eerder deze boodschap uitstraalt dan een racistische boodschap. Juist de context en de woordkeuze laten dat naar mijn idee zien.

Expert 3
Allereerst: op zich best wel een humoristisch stukje, hoewel duidelijk net op/wellicht zelfs net iets over het randje. Dat wil zeggen, veel mensen kunnen hier in de huidige geenstijlcultuur prima mee dealen, maar ik kan me voorstellen dat mensen dit als racistisch beschouwen. De objectiviteit waarmee het inleidende stukje wordt ingedekt, wordt door enkele zaken opgeheven of op zijn minst verzwakt, zoals bijvoorbeeld de verwijzing naar ‘onze’ druistige, natte, etc. of de verzonnen middelnamen. De grappen over het feit wat ze zijn vind ik wel mooi (niet drinken, ze zijn moslim, niet bbq etc.), maar op het moment dat je zegt dat ze je met machettes achterna gaan zitten of mensen in een oranje overall onthoofden kan ik begrijpen dat er mensen zijn die er aanstoot aan nemen. Er wordt geïmpliceerd dat dat een logisch gevolg is van hun cultuur. Uiteraard is alles zwaar overdreven, en dat zullen de meeste mensen ook heus wel door hebben gehad.