Studeren met een beperking: Studeren op hardcore mode

Zijn inmiddels gepensioneerde begeleidingshond Barrie gaat na een enthousiaste ontvangst midden in het gangpad liggen. ‘Barrie de Barrière’ zegt Bram en vraagt of we koffie willen. Aan de deur hangen briefjes met bemoedigende woorden van vrienden, in de hoek staan een paar gitaren en aan de muur een wereldkaart die met tast kan worden gelezen. We praten met Bram over zijn studie, het leven naast de studie, de meisjes en blind zijn.

Je hebt een flinke kamer hier

“Ja, ik verdwaal er zelf ook nog wel eens in. Ik ben ook altijd wel dingen kwijt, zeker op plekken waar ik nooit kom. Dan vind ik opeens weer een paar schoenen ofzo. Barrie heeft ook altijd de neiging dingen voor mij te verzamelen, dat flikkert hij dan ergens in de hoek en dat vind ik dan later weer. Ik heb hier ook wel vaak huiskamerconcerten of feestjes, je kunt hier wel 50 man in kwijt.”

Goed, je bent blind. Ben je daar mee aangeboren?

“Ik ben vanaf m’n vijfde blind. Dat komt omdat ik op m’n vierde een hersentumor had die operatief is verwijderd. Door hersendruk en een chirurgische fout zijn er zenuwen beschadigd waardoor ik dus blind ben geworden.”

Dat is mooi klote

“Jah, natuurlijk is dat klote. Maar ik heb dus wel kunnen zien. Nu zie ik nog wel een beetje het verschil tussen licht en donker. Het dus niet helemaal pikzwart.”

Dat hebben we nu in ieder geval uit de weg. Je studeert rechten, tenminste, je hebt nu een tussenjaar

“Ik zit in m’n bacholer van de studie maar ik neem nu een tussenjaar. Ik ben bestuurslid van The European Institude for Democratic Participation (EIDP). Dit is een stichting, opgericht in Groningen, die zich als doel heeft gesteld in Oost-Europa, de Kaukasus en Centraal-Azie het democratiseringsproces te bevorderen, mensenrechten te promoten en de civil society te versterken. Daarbij ben ik gespecialiseerd in verkiezingswaarnemingen. Volgende week ga ik weer naar Georgië en in maart ben ik in Rusland geweest.”

Hoe doe je dat waarnemen dan?

“Ik leidt daar een groep van 32 waarnemers uit vier landen, Georgie zelf, Armenië, Denemarken en Nederland.”

En op wat voor manier word je belemmert door je handicap?

“Dat is op zich evident, ik zie niks. Maar wat ik vooral doe is met mensen praten, en de boel een beetje coördineren natuurlijk. We bezoeken daar kieslokalen. Dan heb ik altijd iemand bij me die wel kan zien. Toen we in Rusland waren en ze begonnen te rellen vertelde hij me dat en toen dacht ik: misschien valt het wel mee. Later moesten we voor ons leven rennen.

Een groot voordeel is wel dat mensen veel eerlijker tegen mij zijn. Ze zien me toch als een soort onschuldig, exotisch iets. “wat doet die jongen met die waarnemersbadge hier?” Eerst staan ze dan nog wat te glimlachen maar na een kwartiertje merken ze dat het toch serieus is. Daar komen hele open gespreken uit. Ik slaag er in dingen te weten te komen die andere niet te weten komen. Dat is dan mijn kracht.”

Er liggen hier een hoop instrumenten, wat speel je?

Bram: “Ik speel gitaar en ik ben singer-songwrighter. Deze zomer ben ik alleen op tour geweest Duitsland. Vrouwen houden daar natuurlijk ook van. Ik doe het in de eerste instantie voor de muziek. Het is natuurlijk een hele hoop moeite voor een avondje gratis bier en leuke vrouwen.”

En hoe kan jij een beetje vrouwen oppikken? Je kan natuurlijk meteen aftasten.

“Ik ga dus echt altijd voor het innerlijk… (alom gelach) Nee. Het is vaak toch praten en dan voel je wel of het goed is of niet. Ik ben niet iemand die meteen gaat voelen. Ik zou ook niet weten wat ik met die informatie moet doen, behalve dat ik denk: Wat ben ik hier aan het doen?

Ik mis in de kroeg vooral het oogcontact. Even de ruimte bekijken of er nog iets moois rondloopt, zoals al mijn vrienden wel doen. Dat is natuurlijk een fantastische bezigheid. Ik sta er dan maar een beetje bij. Ik heb ook altijd als eerste mijn bier op. Dan ga je ook als eerste bier halen dus ik ben ook degene die het meeste geld kwijt is. Dus ja, de eerste stap is altijd moeilijk. Wie is er geïnteresseerd in mij, in wie ben ik geïnteresseerd? Dat is lastig. Maar ik heb het geluk dat veel mensen meteen naar mij toe komen.”

Je hebt wel meteen iets om over te praten

“Ja, dat is een voordeel en een nadeel want je bent dan eerst weer bezig met je standaard verhaal. Dan loop je wel het risico dat na een half uur het gesprek weer dood is en dat je al die beschietingen voor niks gedaan hebt. Je moet gewoon een goede uitstraling hebben en dat heb ik denk ik wel. Ik kan het meer over de lange termijn werken. Ik ben ook niet heel erg goed in one night stands regelen.”

Mischien vinden vrouwen het moeilijk om met jou een one night stand te hebben omdat ze denken dat er meer bij komt kijken dan alleen het genot van de seks?

“Ja natuurlijk. Je bent snel de diepte in omdat je het al gelijk hebt gehad over persoonlijke dingen als blind zijn en dat soort crap. Dan zit je al meer op een vertrouwensbasis die je helemaal niet nodig hebt voor een onenightstand. Maar nu dwaalt het gesprek een beetje af.

Alles in mijn leven kost meer moeite dan voor iemand zonder beperkingen. Dat klinkt een beetje dramatisch maar dat is iets waar je gewoon mee moet dealen. Alles van koffie zetten, studeren tot vrouwen versieren, is iets intensiever. Het is aan jou de keus of je dat allemaal wel wil doen. Ik heb er voor gekozen alles te doen. Bijvoorbeeld reizen, en niet de makkelijkste landen. Ik heb de hele Kaukasus gehad. Maar ook uitgaan. Ik haal er heel veel voldoening en energie uit, maar het kost veel meer moeite. Dat geld ook voor studeren. Wat wel geholpen heeft is de studentenvereniging. Ik ben heel goed opgevangen door Cleopatra, maar dat zal gelden voor alle verengingen als je daar binnen past.”

Wachtend bij cafe de Keyzer zie ik Jasper in een rolstoel uit een steegje rollen. De eerste impuls is om hem gelijk te helpen, maar ik vroeg me af of dat wel de bedoeling is. Het valt allemaal mee. Hij stapt uit en terwijl ik zijn rolstoel over een paar vaste gasten til loopt hij rustig naar een tafeltje. We bestellen koffie, maar we stappen later gewoon over op bier. Ik heb Jasper al eerder ontmoet tijdens de KEI-week waar hij voor de SIB bij een late activiteit nog buiten stond, die keer op krukken. We praten vandaag over zijn studie, zijn studentenleven en zijn handicap.

We zagen je in een rolstoel aankomen maar je kunt ook zonder. Wat is je beperking?

“Ik heb er twee. Ik heb een spierzenuwziekte en die tast mijn zenuwen aan in mijn armen en benen. Dat zorgt dat de puls naar de spieren minder wordt. En ik heb ook een hartziekte. Ik gebruik de rolstoel om energie te besparen. Meestal als ik uit ga neem ik gewoon een paar krukken mee want een lange tijd staan is het moeilijk.”

Ze willen voor een aantal zeldzame spierziektes de vergoeding opheffen. Word jij daar ook door getroffen?

“Nee, mijn spierziekte is niet zeldzaam, tenminste, ik neem aan van niet. Maar ik neem alleen medicatie voor mijn hartziekte. Voor de spierzenuw ziekte is er geen medicatie.”

Kun je er ook oud mee worden?

Japer: “Ja, behalve de complicaties bij de hartziekte treft het niet de organen. Het maakt het studeren wel uitdagender. Door energie tekort vooral. Ik ben nu bekaf, dus ik zit weer aan de koffie. Als je te weinig energie hebt gaat je concentratievermogen ook eronder leiden. Als je daar nog eens die hartziekte bij op telt dan is het een stapelend effect.”

Wat studeer je?

Jasper: “Ik studeer “international business and management studys” (IBMS) aan de Hanze. Mijn broer heeft deze studie ook gedaan en ik heb er eerst de MBO variant van afgerond. Het niveau is wel echt hoger. Opvallend genoeg is er niet zo heel veel overlap, ongeveer 20% zou ik zeggen.”

Hoe gaat Hanze om met studenten met een beperking?

“Vorig jaar heb ik het hele P pakket gedaan en de helft gehaald. Dit jaar ga ik de resterende punten halen en dat laten ze me toe. Ook als ik twee tentamens op één dag heb, dan roosteren ze voor mij die tentamens op twee verschillende dagen.”

Sowieso is het al asociaal om twee tentamens op één dag te plannen. Maar goed, krijg je van de staat dan ook langer studiefinanciering?

“Nee, dat blijft hetzelfde. Ook krijg ik gewoon de langstudeerboete als die er komt. Er bestaat zo ver ik weet geen uitzondering voor mensen met een beperking voor die boete, ook al heb je twee beperkingen (ondertussen is duidelijk dat die er niet komt, red). Wel weet ik dat de Hanze na vier jaar een compensatieregeling heeft waarbij ze me financieel tegemoet komen. Die regelen dat ik dan nog geld heb om verder te studeren.”

Dat is wel goed geregeld dus?

“Ja kijk, de kans is groter om de staatsloterij te winnen dan om iemand met een beperking op je opleiding te krijgen, dus je moet ook tegen problemen aanlopen voordat ze er iets aan doen. Maar ze reageren er altijd wel goed op.”

Wat is jou kijk op studeren met een beperking?

“Ik zou adviseren niet te veel te doen. Wel bij een vereniging gaan, maar niet veel ernaast, want het vergt best veel energie. Wel gewoon lekker uitgaan elke week natuurlijk.”

Dat is eigenlijk het tegenover gestelde van wat jij doet…

“Ja, daar heb ik ook van geleerd. Ik neem nu ook een stapje terug. Het gaat erom een balans te vinden. Maar laat je absoluut niet tegenhouden om te gaan studeren.”

En sociaal, hoe gaat dat?

Jasper: “Vrij druk! Ik zit bij de SIB en ik zit ook nog bij de scouting. Daar zit ik al twaalf jaar bij en nu doe ik vooral vrijwilligerswerk op vrijdag. Bij de SIB doe ik dit jaar een stapje terug. Om even te kijken wat ik nou echt wil van m’n studentenleven. Ik merkte dat ik me er vorig jaar echt in had gegooid en het gebrek aan energie een obstakel werd. Verder schrijf ik ook een blog voor de Energy Academy Europe.”

Je houd je sociaal dus vooral bezig binnen organisaties, maar hoe gaat dat dan met de meisjes?

“Dat is pittig, dat moet ik toegeven. Ik houd het vaak bij praten. Wel heb je altijd iets om over te praten. Vrouwen zijn van nature zorgzaam en willen altijd graag helpen. Soms haal ik nog wel eens m’n kruk uit elkaar en dan vraag ik aan een leuke dame of ze me even wil helpen. Dan heb je wel gelijk een gespreksopener.”

Zijn er nog meer voordelen te beleven aan je beperking?

“Ja zeker. Ik heb een auto om me mee te verplaatsen. Die wordt vergoed door de staat zolang ik studeer. Daarmee kan ik naar school rijden. Met de bus is natuurlijk niet te doen. Ook kom ik op plekken waar andere niet mogen komen in bijvoorbeeld pretparken. Tevens heb ik een elektrische brommer waar ik met m’n rolstoel mee rond kan komen.”

Ga je ook nog wel eens uit?

Jasper: “Ja zeker, meestal naar borrels van bijvoorbeeld de SIB, scouting en IBS-U. Ik kan alleen niet zo veel drinken. Als ik één biertje neem dan komt dat twee keer zo hard aan als normaal. Het kost ook veel energie, maar je krijgt er ook veel voor terug.”