Aletta Jacobs, 150 jaar universiteit voor vrouwen

150 jaar geleden zag de wereld er nog heel anders uit dan nu. Er waren geen auto’s, alles werd met paard en wagen gedaan. Telefoneren ging nog niet en als je elkaar wat te vertellen had dan kwam je bij elkaar op bezoek of schreef je een brief. Wat er in deze brieven stond verschilde natuurlijk per persoon, bijvoorbeeld: schikt het dat ik dan bij u op bezoek kom? Het gros van de brieven bevatte alledaagse zaken van mensen die hun leven leidden. Maar ook hier zijn uitzonderingen en wel de brief van Aletta Jacobs aan minister Thorbecke. Zij had een ongewoon verzoek, namelijk of ze mocht studeren aan de universiteit. 

Nu denk je misschien, waarom was dit zo bijzonder? We moeten onthouden dat we over 150 jaar geleden spreken. De rechten van vrouwen kwamen destijds nauwelijks verder dan het aanrecht. Dat vrouwen zouden studeren aan een universiteit paste niet in het algemene beeld van de maatschappij. Aletta Jacobs wilde hier verandering in brengen en streefde haar ambities na om geneeskunde te kunnen studeren.

Thorbecke schreef een brief terug gericht aan haar vader, om te vertellen dat Aletta de mogelijkheid kreeg om zich aan te melden aan de universiteit. Als liberale minister stond Thorbecke open voor maatschappelijke veranderingen, ook ten opzichte van vrouwen. Aletta schreef zich in aan de Rijksuniversiteit Groningen op 20 april 1871, en dat was vorige week precies 150 jaar geleden. Haar inschrijving is een mijlpaal in de Nederlandse vrouwengeschiedenis. 

De ongelijkheid tussen mannen en vrouwen is ook vandaag de dag nog een veelbesproken onderwerp. En ondanks dat er al veel is veranderd in de afgelopen 150 jaar bestaat er nog steeds geen totale gelijkheid tussen mannen en vrouwen in Nederland. Neem bijvoorbeeld de uitspraken van een aantal leden van de politieke partij de SGP. Zij vinden dat vrouwen niet in de politiek thuishoren. Hun standpunt luidt dat mannen biologisch sterker zijn dan vrouwen en daarom geschikter zijn voor de politiek, want voor de politiek heb je sterke mensen nodig. Hoewel de SGP-jongeren veel kritiek kreeg op zijn uitspraken, toont het wel aan dat vrouwen bij sommigen mensen ook nu nog ondergeschikt aan mannen worden gezien.

Genderongelijkheid bestaat dus nog steeds. In het teken van het Aletta jaar besteed Rijksuniversiteit Groningen hier doormiddel van podcasts aandacht aan, waarin de rol van vrouwen in de wetenschap wordt besproken. Dankzij Aletta is het tegenwoordig normaal dat vrouwen mogen studeren in Nederland, maar vanzelfsprekend is het allesbehalve. Het is belangrijk om te beseffen hoeveel strijd feministen moesten leveren om alleen al in de buurt te komen van de rechten van mannen. De toelating van Aletta Jacobs aan de universiteit en afronding van haar opleiding opende 150 jaar geleden deuren voor veel vrouwen om hun doelen na te streven. Deuren die tot op de dag van vandaag steeds verder openzwaaien.

Ben je benieuwd wat de Rijksuniversiteit met betrekking tot het Aletta jaar allemaal organiseert? Neem dan  een kijkje op  https://www.rug.nl/alettajaar/