Maand van de geschiedenis: van Groningen naar Amerika

Het was weer tijd voor een flitslezing op de zondagmiddag, dit keer online te volgen vanuit het openluchtmuseum het Hoogeland Warffum. Het onderwerp: Groningers die naar Amerika emigreerden in de negentiende eeuw.

Een verhuizing naar de andere kant van de wereld zou nu al genoeg gedoe opleveren, maar in het jaar 1849 was dit allemaal nog lastiger. Er bestonden nog geen vliegtuigen en alles moest met boot worden afgelegd. Wat volgde was een wekenlange reis over de Atlantische oceaan naar de Verenigde Staten. Hoe lang het precies ging duren en of de mensen de reis zouden overleven was nog maar de vraag. Er waren grote risico’s verbonden aan de overtocht. We kennen allemaal het verhaal van de Titanic… 

Nu denk je misschien, waarom zou je het prachtige Groningen achter je laten en verhuizen naar Amerika? Mensen namen deze beslissing niet zomaar. Zoals je ook nu vaak ziet verhuizen mensen naar plekken waar ze denken dat het beter is. De familie Borgman, die in de lezing centraal stond, dacht er net zo over.  

In de jaren veertig en vijftig van de 19^de eeuw was er veel onrust in Europa. Er waren hongersnoden en revoluties en beide bevorderden de stabiliteit in een land niet. In Nederland was het niet tot een grote hongersnood gekomen en ook een revolutie bleef uit door de nieuwe grondwet van Thorbecke in 1848, maar de economische situatie was nou niet om over naar huis te schrijven. De mislukte aardappeloogst door een aardappelziekte trof meerdere landen in Noord-Europa, waaronder de Nederlandse boeren. Hoewel de impact van deze misoogst niet zo groot was als in Ierland, waar duizenden mensen stierven door het tekort aan eten, had dit wel invloed op de drang van de Nederlanders om hun heil ergens anders te zoeken. 

Ook Evert Borgman en zijn familie besloten te vertrekken naar de Verenigde Staten. Hij liet samen met een groot deel van zijn familie het Groningse platteland achter zich en vestigde zich in de omgeving van New York. Ze hoopten op een beter leven dan in Europa en waren daarvoor bereid alles achter te laten in Nederland. Hoewel mensen vaak emigreerden met een grote groep mensen, bleven er ook mensen achter. In het geval van de familie Borgman bleef Everts moeder in Nederland. Ze heeft haar zoon nooit meer gezien; een overtocht maken naar Amerika kostte veel tijd en geld en er bestond natuurlijk nog geen Skype of All you need is love.

De impact van emigratie was dus groot voor de betrokken familieleden, maar kon ook positieve kanten hebben voor het thuisfront. Ik bedoel niet dat de vlag uitgehangen kon worden omdat die ene vervelende oom niet langer op verjaardagen kwam. In het geval van de familie Borgman heeft een broer van Evert, die in Nederland was gebleven, hem een aantal keer opgezocht in Amerika. Cornelis Borgman importeerde vervolgens een Amerikaanse ploeg, genaamd de Arendsploeg, wat  grote invloed had op de landbouw in Nederland, omdat er minder trekkracht nodig was voor de Arendsploeg en er dus effectiever gewerkt kon worden.

Met de komst van november is de maand van de geschiedenis is alweer bijna aan zijn einde gekomen. Maar wees niet getreurd, want de aankomende dagen worden er nog verschillende evenementen georganiseerd door de historische verenigingen van Groningen. Ook zijn de lezingen en wandeltochten terug te vinden op de site van de maand van de geschiedenis. Dus voor wie de afgelopen weken weinig tijd heeft gehad om zich te verdiepen in de Groninger geschiedenis; het grote deel van de evenementen kan je nog beleven.