De Dood & de Zee in het Noordelijk Scheepvaartmuseum
Vaders, zonen, en buurjongens die nooit terugkwamen van hun reis op zee. Welke angstaanjagende momenten hebben zij meegemaakt en wat is er uiteindelijk met hen gebeurd? zijn ze verdronken? Ergens aangespoeld? Opgeslokt door een gigantisch zeemonster? Omgekomen door ziektes aan boord?
Gruwelijke verhalen deden de ronde over de gevaren op zee, en over de mensen die niet terugkeerden. De relatie tussen de dood en de zee vormt een thema dat betrekking heeft op alle zeeën die deze wereld telt. Van 22 november 2019 tot en met 1 maart 2020 staat dit thema centraal in de nieuwste tentoonstelling van het Noordelijk Scheepvaartmuseum: Dood & de Zee- cultuur, rituelen en gebruiken.
De zee speelt in de Nederlandse geschiedenis een cruciale rol; het is niet alleen een belangrijke voedselbron, maar het draagt ook bij aan de economische welvaart en zet Nederland op de kaart als een belangrijke handelsnatie.
Maar de zee geeft en neemt, en is daarom onlosmakelijk verbonden met de dood. De vele duizenden scheepswrakken op de bodem van de ons omringende zeeën zijn hiervan de stille getuigen. Waarom kwamen de zeelieden niet terug? Geloof en ongeloof, kennis en fantasie, mythen en legenden: tot lang na de middeleeuwen liepen wetenschap en bijgeloof door elkaar heen.
Met een focus op het noorden van Nederland brengt Dood & de Zee in het Noordelijk Scheepvaartmusuem deze facetten op wonderbaarlijke wijze in beeld. Ze doet dit aan de hand van drie thema’s, verspreid over de kelder, begane grond en zolderruimte van het museum.
Het thema Dood op zee confronteert de bezoeker met de verschillende doodsoorzaken op zee. Rouw en bijgeloof toont de vroegere rituelen van zeemannen en hun families, die voornamelijk voortkwamen uit bijgeloof. Aansluitend bij dit thema waant de bezoeker zich op de bodem van een duistere oceaan, tussen levensgrote zeemonsters. Tot slot vertellen dagboekfragmenten bij het thema Rampen en reddingen over scheepsrampen en heldhaftige reddingen.
De verschillende ruimtes omvatten niet alleen objecten, foto’s en verhalen die aansluiten bij de thema’s. Ze confronteren de bezoeker ook op een gruwelijke manier met storm en wind, angst, rouw en verdriet door middel van multimediale presentaties.