De man de wereld, de vrouw in huis
Vanaf zaterdag 20 april 2019 is in het Groninger Museum de tentoonstelling STRIJD! 100 jaar vrouwenkiesrecht te bewonderen. Met deze tentoonstelling wordt het verhaal verteld van een ontzettend breed gedragen vrouwenstrijd, een strijd die in 2019 haar 100-jarige bestaan viert.
Het verhaal van de vrouwenstrijd is een buitenparlementair verhaal van alle vrouwen, een massabeweging die in een 40 jaar durende strijd zonder machtsbasis haar doel bereikt. Uit deze tentoonstelling kunnen jonge vrouwen onder ons een kern halen; het is inspirerend om te kijken en te luisteren naar de strijd die voorafging aan het bereiken van het vrouwenkiesrecht. Een gezamenlijke strijd naar gelijkheid, met een systematische aanpak en grote uitkomsten die tot op de dag van vandaag gevoeld worden.
Er is voldoende materiaal verzameld om een beetje van deze strijd te laten zien aan de wereld van nu. Belangrijke vondsten zoals het vaandel van de International Woman Suffrage Alliance uit 1911, handtekeningenlijsten, ansichtkaarten en werken van kunstenaressen die reclame maakten voor het vrouwenkiesrecht, krijgen hun plek in deze tentoonstelling.
Het is vooral boeiend om eens een blik te kunnen werpen op hoe de vrouwen 100 jaar geleden propaganda maakten en zichzelf manifesteerden. Ze voerden strijd door middel van vaandels, lintjes en bijeenkomsten, terwijl tegenwoordig social media dé plaats is om je mening te uiten. Het is interessant om zulke vergelijkingen te trekken als je de zalen doorwandelt.
De expositie toont verschillende aspecten van de turbulente geschiedenis rondom de strijd voor het vrouwenkiesrecht. De strijd werd breed gedragen, dat valt niet te ontkennen wanneer je door de expositiezalen loopt. Overal zie je documenten, foto’s, schilderijen en vaandels van actieve afdelingen van de ‘Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht’, die tot in de kleinste dorpen gevormd waren. De tentoonstelling is niet chronologisch, maar laat verschillende hoofdthema’s zien die zijn opgedeeld in diverse zalen: propaganda, internationale strijd, vrouwenportretten, cartoons, vaandels en de wet.
De propagandazaal toont bijvoorbeeld manifestaties in plaatselijke klederdracht, een manier waarop de vrouwen toonden dat zij met veel waren en gezamenlijk de strijd aan gingen. De ansichtkaarten in deze zaal waren het soort media dat je kunt vergelijken met wat wij nu gebruiken om bewegingen op gang te laten komen.
De vaandelzaal is prachtig ingericht met 14 vaandels van verschillende Verenigingen voor het Vrouwenkiesrecht uit onder meer Ten Boer, Zwolle, Amsterdam en Rotterdam. Naast deze vaandels hangen grote foto’s van vrouwen die diezelfde vaandels omhoog hielden. Deze combinatie zorgt ervoor dat de strijd van toen weer tot leven wordt gewekt.
De middenzaal van het Groninger Museum is omgetoverd tot een portretgalerij van belangrijke vrouwen. Dit is niet de enige plek in Groningen waar belangrijke vrouwen te zien zijn. Zo heb je als zwoegende student misschien ook al wel de Groninger vrouwengalerij in de UB gespot. Dit hoort bij het themajaar 100 jaar vrouwenkiesrecht, de landelijke viering.
De eindbestemming van de expositie is de zogenaamde wetzaal. Hier staat het door het Nationaal Archief uitgeleende wetswijzingsingartikel, met de aanpassingen uit 1919, in de schijnwerpers. Het enige wat men toen der tijd heeft veranderd aan de wet is drie keer het woord ‘man’. Een ontzettend simpele aanpassing, maar een waar een strijd van 40 jaar achter schuil gaat.
Deze expositie en het themajaar brengen de vrouwenbeweging weer tot leven, maar herinneren ons er ook aan dat de strijd voor gelijkheid nog steeds aanwezig is. De invoering van het algemeen kiesrecht in 1919 is een wapen geweest in de strijd voor een beter bestaan.
Wil je meer zien en horen? Begrijpelijk! Naast de expositie kan je op 9 mei bij het Groninger Museum terecht voor de opening van de landelijke viering van het 100 jaar algemeen kiesrecht. Hier presenteert Mineke Bosch haar boek en spreekt Jeltje van Nieuwenhoven. Daarnaast staan er nog veel meer interessante lezingen, interviews en performances op het programma. De opening en de toegang tot alle activiteiten is gratis, maar vol=vol.