Topfiets uitdaging: Route d’Americain
Internationals zijn een gevaar voor de verkeersveiligheid in Groningen. Welke uitwisselingsstudent je het ook vraagt, ze zijn allemaal wel eens tegen een andere fietser gebotst, gesandwiched tussen twee taxi’s of overreden door lijn 15. Omdat wij bij Topfiets veiligheid hoog in het vaandel hebben staan, besloten we wat fietsles te geven.
Vier Amerikaanse uitwisselingsstudenten waren bereid om de basisbeginselen van de Groningse fietsbeleving te leren. Alle vier hadden ze al een week hun Swapfiets en in die tijd hadden ze alle vier al een keer kennis gemaakt met de voorruit van buschauffeur Bert.
Ondergetekende zette een route uit langs de lastigste en vreemdste kruispunten van de stad en legde in een kort college uit hoe de testpersonen hier veilig langs moesten zien te komen. En nee, zo mochten andere weggebruikers niet neerschieten als ze geen voorrang kregen.
Het zou een lastige middag worden. Volgens Google Maps zou het 46 minuten kosten om de hele route te fietsen. Wij gaven de Amerikanen vijftig minuten voor de hele route, want ja, fietsen is toch wel andere koek als je uit het land komt waar elke 13-jarige al autorijdt. Toch hadden wij er alle vertrouwen in. Hoe moeilijk kon het zijn?
Bewapend met een flesje Radler, voor de echte fietservaring, begon de rit bij de studentenflat aan de Kornoeljestraat (door internationals liefkozend Korno genoemd). Eén van de twee jongens herinnerde zich dat hij zijn band de dag ervoor had lek gereden en dat hij daardoor niet mee kon. De uitdaging werd alleen maar makkelijker, want volgens zijn mede Yankees was hij de grootste brokkenpiloot van de groep.
De dag was guur en de wind was hard. De Amerikanen schoten uit de startblokken alsof een schildpad hen op de hielen zat, alsof ze totaal geen tijdsdruk hadden (wij hadden ze nog wel ijs beloofd als ze Google Maps zouden verslaan). Ondergetekende redacteur heeft oprecht nog nooit zo langzaam door Groningen gefietst.
In een keurig rijtje fietsten de Amerikaanse jongen en meisjes achter elkaar aan. Zenuwen sloegen toe wanneer de redacteur naast ze kwam fietsen om een praatje te maken of om ze naar hun fietservaringen te vragen. Internationals schrijnen nooit naast elkaar te fietsen. Altijd achter elkaar aan, degene met (hopelijk) het beste richtingsgevoel als moeder gans voorop.
Ze zetten grote ogen op toen ze linksaf moesten op de Eikenlaan en hadden geen idee hoe ze de Bedumerweg over moesten steken. Het lezen van verkeersborden bleek een lastige opgave toen we bij het vijvertje in het Noorderplantsoen kwamen. Linksom of rechtsom?
De eerste meevaller kwam bij de nieuwe rotonde van de Wilhelminakade. Wat voorheen zo’n beetje het gevaarlijkste kruispunt van Groningen was bleek nu een softe rotonde waar kleine eendjes en egeltjes gezamenlijk hand in hand rondhuppelden. Niks aan de hand dus.
Toch was daar plotseling bijna een aanrijding. De voorste Amerikaan werd bijna overreden door een hipster op zijn racefiets. Remmen piepten en het asfalt werd een paar remsporen rijker, maar een botsing bleef uit. Hier moet wel gezegd worden dat dit bijna-ongeluk de fout was van de haastige hipster die die haaientanden negeerde en voorrang had moeten verlenen.
De spanning steeg ten top toen we arriveerden bij de rotonde op de Aweg (vlakbij de Hoendiepflat). Weer bijna een aanrijding. De voorste Amerikaan racete de straat over waar hij voorrang had moeten verlenen. Gierende remmen van een groene Saab, maar ook deze Amerikaan drukte niet zijn wang tegen de voorruit.
De rest van de eerste helft van de rit verliep vrij rustig, totdat we bij het Emmaviaduct kwamen. Twee Amerikanen schroefden hun snelheid op om nog een beetje binnen de tijdslimiet te blijven. Naar beneden op de brug. De voorste schoot als een pijl uit een boog door op het kruispunt. De tweede wist nog net te stoppen bij het stoplicht en we sloegen rechtsaf richting het station. De voorste Amerikaan was omgekomen bij de race en lag te creperen voorbij het kruispunt.
Bij de Starbucks namen we een drankje om van de schrik te bekomen. Uit de dood herrezen dook hier de Amerikaanse jongen op. Gelukkig leefde hij nog en konden we door met de race.
De kruising bij de Herebrug en het Zuiderpark zal bekend staan als het eerste kruispunt waar de Amerikanen ooit schuin zijn overgestoken. Ze vertelden mij dat ze tot dan toe altijd bij zulke kruispunten waren afgestapt en met de fiets over het zebrapad waren overgestoken. Op deze kleine kruising ging het ze aardig goed af.
De echte test kwam bij het grote kruispunt bij de Griffeweg en de Europaweg (in de buurt van de IKEA), dat bekend staat als een van de drukste kruispunten van Groningen. En er waren veel fietsers. De Amerikanen moesten schuin oversteken, dwars door alle drukte. Nerveus wachtten ze tot het verkeerslicht op groen zou gaan. Ze draaiden nerveus hun handen om de handvatten van hun sturen.
Toen was het zo ver. De Amerikaanse jongen schoot ervandoor en slalomde tussen de fietsers door die van links en rechts, van voren en van achteren en van boven en van beneden kwamen. Wonder boven wonder kwam hij ongedeerd aan de overkant. Voor de twee meiden kwam het eindelijk een keer goed van pas dat ze niet zo snel konden accelereren: het kruispunt was al halfleeg toen zij zich erop begaven en ook zij kwamen zonder kleerscheuren aan de overkant.
De schrik sloeg hen om het hart toen ze aan de andere kant van de Oosterhavenbrug weer zo’n groot kruispunt zagen. Het stelde ze gerust dat ze rechtdoor moesten. Daarmee lagen de echt lastige stukken van de route achter ons en er valt niet zoveel meer te melden. Behalve dan dat de weg bij het UMCG werd omschreven als ‘de beste plaats om een fietsongeluk te krijgen.’
Het bleef rustig tijdens de rest van de rit. Totdat we bij de Folkingestraat kwamen. Op een zaterdagmiddag. Ondergetekende had het smalle straatje al beschreven als ‘chaos and absolute mayhem’ en dat bleek het ook te zijn. Door deze straat fietsen op een doordeweekse dag is al nauwelijks te doen, laat staan op een zaterdag.
De Amerikanen namen diep adem, zulke nauwe en drukke straatjes zijn ze in hun thuisland niet gewend. Hier uitwijken zou ten koste gaan van vele voeten, kinderwagens en hulpeloze omaatjes. En dan moesten ze ook nog eens langs de Vismarkt.
Tergend langzaam kwamen ze vooruit. Eerst een klein stukje omhoog, langs de synagoge, het smalste stuk van de straat. Vervolgens langs de hoerenstraat, waar ook nog eens een auto langs kwam. De Yankees ploegden voort. De geur van de coffeeshop vertelde hen dat ze halverwege waren. De trappen van de Korenbeurs doemden op en het geluid van een enorm drukke Vismarkt kwam hen tegemoet.
De fietsbel werd veelvuldig gebruikt. Er vielen Belgische patatzakken op de grond toen een fiets rakelings langs een tevreden en vervolgens beteuterde klant kwam. Broccoli, wortels en appels rolden weg toen een oud mannetje opzij moest springen, woest zwaaiend met zijn wandelstok.
Wonder boven wonder zat iedereen nog op de fiets toen we de Oude Kijk in ’t Jatstraat bereikten en we bij het Harmonieplein aankwamen. Twee minuten buiten de tijd, dat wel, maar de Amerikaanse uitwisselingsstudenten hadden wel het een en ander geleerd over hoe men in Groningen fietst. Wij van Topfiets waren tevreden, wetende dat we het Groningse fietsleven ietsje veiliger hebben gemaakt.