Oscars Ontmaskerd

Het is weer prijzenseizoen. De filmwereld trekt weer de meest extravagante kleding uit de kast om te shinen op de rode loper terwijl films overladen worden met een keur aan prijzen die nog meer afkortingen hebben dan de gemiddelde ‘’Heb je deze SOA al?’’-lijst van de plaatselijke GGD-kliniek.

Van al deze prijzen is er echter een gouden knakker die met kop en schouders boven iedereen uitsteekt, een beeldje dat de hele filmwereld een harde plasser bezorgt als ze er alleen al over dromen: de Academy Awards, beter bekend als de Oscars. Deze prijs is zelfs zo prominent dat er al mee gepronkt wordt als je ervoor genomineerd bent, al is het maar voor een relatieve ‘’meh’’-categorie zoals best make-up of best original screenplay. Toch zijn deze prominente gouden rakkers (nee we hebben het niet over pils, helaas) niet vrij van controverse, want aan het hele proces – van nominatie tot uitreiking –  zitten zoveel haken en ogen dat een sportviszaak er niets bij is.

 

Rekenwerk

Laten we bij het begin beginnen. De Oscarnominaties worden gekozen door de leden van de Academy of Motion Picture Arts and Sciences, een groep van 7000(!) mensen uit het filmvak wie naast hun passie voor film ook een gigantische passie voor zelffelicitatie en cirkelrukken hebben. De films die genomineerd mogen worden vallen in een akelig specifieke categorie, de film moet namelijk minstens een week binnen de grenzen Los Angeles County in de bioscoop gedraaid hebben. Iedereen nomineert binnen zijn of haar eigen categorie: regisseurs kiezen de nominaties voor beste regisseur, acteurs de beste acteur, visagisten de beste visagie en zo verder. Daarnaast mag elk lid van The Academy (pakt teiltje) een aantal beste films van het jaar nomineren. Een soort van gemeenteraadsverkiezingen maar dan minder kut. Nadat al deze nominaties rond zijn, wordt de lijst met nominaties nogmaals rondgestuurd, maar nu naar alle zeven-fucking­-duizend leden. Kort gezegd, de experts van het specifieke vakgebied kiezen de nominaties, maar hierna mag iedereen losgaan op deze nominaties en wordt uit deze ronde de winnaar bepaald. Acteurs bepalen dus mede wie best original song wint en documentairemakers bepalen mede wie best visual effects wint. Het is een beetje als Badr Hadi bij Matthijs van Nieuwkerk aan tafel zetten om te lullen over de Elfstedentocht, maar soit. 

Laten we echter nog even ingaan op het stemproces voor de Oscar voor beste film, de grootste showboner die Hollywood in haar arsenaal heeft, want dit stemcomplex is bizar, verwarrend en extreem gestoord, net zoals mijn ex. Gelukkig heb ik me ingelezen, dus ik zal het aan jullie uitleggen alsof jullie een stel uitzonderlijk mentaal achtergestelde vijfjarigen zijn.

De leden (van de Academy, maar dat tik ik vanaf nu niet meer uit, want ik moet elke keer een beetje braken als ik dat doe) krijgen de schone taak om tussen de één en tien nominaties neer te pennen voor hun lievelingsfilms van dat jaar. Dit is een top tien, dus niet tien gelijkwaardige nominaties.

Vervolgens gaan de accountants (ja, de Oscars worden gerund door accountants. Stuk minder glamorous ineens) als een stel bezetenen zitten tellen. De accountants verdelen dan de stemmen. Eerst worden de eerste keuzes vanuit de top tien meegenomen. Als deze over een bepaalde drempel gaan, dan is deze genomineerd. Hoezee, hoera. Deze drempel wordt door een heerlijk wiskundige formule bepaald, namelijk het aantal stemmen gedeeld door het aantal potentiële nominaties plus 1. Stel dus dat er duizend mensen gestemd hebben en er honderd potentiële nominaties uitkomen, dan heeft een film 101 stemmen nodig om de nominatie daadwerkelijk in de wacht te slepen.

Tot zover is het allemaal nog redelijk normaal en doet het denken aan je HAVO 4 maatschappijleerklas. Je hebt stemmen en een kiesdrempel, helemaal prima. Maar nu begint de accountant-hocus-pocus. Er bestaat namelijk een surplus-regel. Dit houdt in dat elke stemmer die een film heeft gesteund die meer dan tien procent boven de kiesdrempel zit, een tweede stem krijgt. Dit houdt in dat de tweede keuze van diegene ook meegenomen wordt in de nominatie-overweging. Dus stel dat jij op een film hebt gestemd. Deze film krijgt 111 stemmen. Dan wordt jouw tweede keus ook meegerekend. Ja, als je op de juiste films stemt, dan krijg je twee stemmen. Daarnaast krassen accountants ook elke eerste keus door die op minder dan een procent van de stemmen kan rekenen. Zou jouw nominatie voor Anal Backdoor MILF-sluts Part III: Holiday edition XXX-treme dus maar negen stemmen krijgen, dan is het jammer maar helaas, maar dan gaat die nominatie niet door en kijken ze alleen naar je nummer twee. Dan begint de tweede telronde, hier is de drempel gehalveerd, een film heeft dan in ons keurig afgeronde scenario nog maar 51 stemmen nodig om die felbegeerde nominatie in de wacht te slepen. In deze tweede ronde doen trouwens de weggekraste one-percenters weer mee in de race, dus hoera! Je dertien-in-een-dozijn-porno maakt weer kans op een beeldje! Mocht er na deze twee rondes nog steeds geen vijf nominaties binnen zijn, dan zou er nog een derde ronde kunnen komen waarin de drempel weer verlaagd wordt, maar dit komt in de praktijk vrijwel niet voor. Hierna worden overigens alle leden overladen met ‘cadeautjes’ van de studio’s, wat ten eerste niet mag volgens de regels, en wat ten tweede net zo subtiel is als een paardenkop in iemands’ bed leggen. Zo werden er in 2013 iPod-shuffles opgestuurd met daarop het gejengel van Les Miserábles en kregen sommige leden zelfs een Lincoln-braadpan (haha, wat?) en een brief van Steven Spielberg himself over hoe fijn hij de nominatie wel niet vindt, inclusief wat zaadvlekken op het papier van dat vele cirkelcrukken.

 

Stemmingmakerij

Dit volkomen bizarre systeem zorgt ervoor dat grote blockbusters die gewoon erg goed waren gedelegeerd worden naar een derde of vierde plek, waardoor de nominaties voor beste film eigenlijk niet meer zijn dan een opeenstapeling van nummertjes één en twee, en dat is jammer. Sowieso staan de Oscars bekend om hun nogal standaardnominaties, het zijn vaak biografieën, historische films, inspirerende films over mensen met een beperking, sociaal commentaar, stukken over Hollywood zelf (daar is die zelffelicitatie weer) en alle fims met Daniel Day Lewis die genomineerd worden. Niet voor niets wordt er vaak gesproken over Oscar-bait, films die zo getailleerd zijn op het winnen van de felbegeerde beeldjes dat er nog net niet in koeienletters ‘’Pick me! Pick me!’’ op de poster staat. Ze zijn een soort van die wanhopige chicks die om kwart over twaalf al zat tegen je aan staan te schuren in De Negende: ze willen het te graag. Voorbeelden van films die dit jaar aan die checklist voldoen zijn bijvoorbeeld Phantom Thread en The Post.

Het ontbreekt de Oscarnominaties daarnaast simpelweg aan diversiteit. In de eerste plaats aan diversiteit van de mensen die aan de films meerwerkten. Zo won in 2010 pas de eerste vrouwelijke regisseuse, Katheryn Bigelow, het beeldje voor beste regie, voor The Hurt Locker. Het was overigens pas 2017 toen een moslim voor het eerst een Oscar mee naar huis nam, deze eer was voor Mahershala Ali voor zijn rol in Moonlight. Nu wil ik niet alle alterrechtse mafklappers tegen hun hoofd stoten met mijn gutmenschlicke diversiteitsbeleid – ik zie jullie namelijk al fanatiek ‘reeeeee’-en met die Mountain Dew en Dorito’s in je snufferd. Menselijke diversiteit is namelijk niet het enige diversteitsprobleem, er is ook sprake van een filmisch diversiteitsprobleem. Zo zijn er bijvoorbeeld nog maar zes Horrorfilms in de volledige geschiedenis van de Oscars genomineerd voor beste film, en daarbij reken ik Get Out, een kanshebber voor deze editie, mee. Ook science-fiction is vaak een slachtoffer van deze selectiviteit, zo zijn bijvoorbeeld 2001: A Space Oddysey, Blade Runner en Close Encounters of the Third Kind nooit genomineerd voor beste film, terwijl dit toch wel toonaangevende films binnen hun genre zijn. Zoals eerder gezegd blijven ze vaak hangen in drama’s, van die net niet overduidelijk grappige comedy’s of de verfoeide, ellenlange kostuumdrama’s waarvan ik nog harder in slaap val dan de uitgelekte pornofilm van je moeder.

Sowieso is het bizar te noemen dat de ‘snubs’ (niet genomineerde films) soms prominenter zijn en groter worden dan de films die dat jaar de Oscars wonnen. Zo werd het niets minder dan iconische Citizen Kane in 1941 niet eens genomineerd voor beste film, terwijl de tegenwoordig vrijwel onbekende film How Green Was My Valley (klinkt als een goede titel voor een stoner-porno) dit beeldje in de wacht sleepte. Nu is dat al heel lang geleden, maar hetzelfde gebeurde bij het briljante The Dark Knight uit 2008, dat geen nominatie kreeg, terwijl eigenlijk maar vrij weinig mensen Slumdog Millionaire – de winnaar van dat jaar – nog noemen in hun lijstje met favoriete films. Het lijkt soms haast alsof ze geen idee hebben waar ze mee bezig zijn.

 

Ceremonieel

Dan is er nog de uitreiking zelf, de grootse zelffelicitatieparade sinds die ene keer dat Donald Trump verdwaalde in een spiegelpaleis. Ten eerste is er altijd de veel te lange rode loperparade, een gigantische optocht van mensen die aardigheid tegen elkaar lopen te veinzen en waarbij de vraag van het moment ‘’What are you wearing?’’ lijkt te zijn, wat al sowieso om te janken is. Dan wordt de ceremonie zelf vervolgens gepresenteerd door een vaak ‘’meh’’-presentator die heel hard zijn best doet om tijdens de openingsmonoloog niet te overduidelijk van de autocue te lezen. Het voelt altijd een beetje alsof je op een bruiloft bent beland van iemand die je niet kent, je kent de grapjes uit de vervelende speech van bruidsmeisje nummer drie niet en gniffelt dus maar een beetje stom mee terwijl je jezelf volgiet met drank. Dan de uitreiking zelf, waarbij de potsierlijke decadentie van Hollywood zichzelf al helemaal bizar tentoon stelt. Elke speech begint met een rijtje bedankjes die strekt van de lieve Heer tot het gehandicapte hondje van de overburen en minstens drie keer per uitreiking weidt er weer iemand veel te lang uit over een heel groot probleem in de wereld terwijl de tranen over hun wangen biggelen. Ja Meryl Streep, we weten dat de arbeiders in de wereld onderdrukt worden door de bourgeouis en dat kinderarbeid heel zielig is, maar waneer werp jij nou je ketenen af, of paradeer je liever in een Gucci-jurk terwijl je met je topsalaris Trump basht? Vervolgens wordt eerdergenoemd filmfiguur afgekapt door een orkest en gaan we verder naar een van de drieeëntachtig reclameblokken van tien minuten per stuk. Reclametijd waarin het aanwezige publiek denk ik druk bezig is met furieus masturberen terwijl ze hun zelffeliciterende, pseudopolitieke en pseudospontane speeches oefenen, want ik zou niet weten wat je anders met je tijd zou moeten doen. Aan het einde van het feestje gaan de winnaars dan blij naar huis en blijven de overgebleven genomineerden een beetje beteuterd zitten, of nou ja beteuterd, elk jaar krijgen alle genomineerden een ‘’niet officiële’’ goodiebag, genaamd de ‘’Everybody Wins’’-bag, een soort van participatietroffee op topniveau. In dit tasje – waarvan de inhoud ongeveer een ton waard is – zitten dit jaar onder andere diamanten, een leven lang gratis foundation, een huidcréme voor de oudere huid, een Deens kookboek, tienduizend euro voor een dierenasiel naar keuze en kennelijk wat ahornsiroop, zodat de o-zo zielige verliezers zich kunnen troosten met nog meer weelde, want hey, Hollywoodsterren hebben het ook niet zo breed in deze tijden van crisis.

 

Ik weet niet wat jullie tijdens de uitreiking zondagnacht gaan doen, maar ik ga lekker een filmpje kijken en me opwinden over wie er dit jaar weer onterecht niet gewonnen heeft. Lijkt me een toppere show dan het drama dat de Oscars is. Want laten we eerlijk zijn, in Sesamstraat woont Oscar niet voor niets in een vuilnisbak.