Huurdertje pesten als verdienmodel
Eindexamen gehaald, middelbare schooldiploma op zak en op kamers. In Groningen is dit de normale gang van zaken. Maar liefst 72% van de Groningse studenten is uitwonend, blijkt uit de Lokale Monitor Studentenhuisvesting Groningen 2017. Al deze studenten hebben een kamer, studio of appartement in de stad. En dus ook een huisbaas. Dit kan een woningcorporatie zijn, of een particuliere verhuurder. Voor de huurders in Groningen is het waarschijnlijk dat laatste. Uit hetzelfde onderzoek blijkt dat dat 60% van de Groningse huurmarkt in handen is van particuliere verhuurders, ten opzichte van een landelijk gemiddelde van 44%. En dat brengt problemen met zich mee.
Waar woningcorporaties gebonden zijn aan strenge wet- en regelgeving, zijn particuliere verhuurders dat minder. Als een woningcorporatie, die onder landelijke toezicht staat, de fout in gaat, zal hier direct tegen worden opgetreden. Maakt een particuliere verhuurder dezelfde fouten, dan is er niet direct een duidelijke toezichthouder aan te wijzen. Huurders lijken de problemen zelf op te moeten lossen en worden overgelaten aan de huurcommissie, of zelfs de rechter.
Veel studenten betalen teveel huur. Uit de meest recente Check-je-kamer rapportage van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb), uit mei 2017, bleek dat zelfs 73% van de studenten teveel betaalt. Gemiddeld wel €55 per maand meer dan volgens het Woning Waardeerstelsel (WWS) gevraagd mag worden. Als studenten minder willen betalen, moeten ze naar de huurcommissie of in overleg treden met de verhuurder. Vaak gaat dit goed. Er zijn veel goede verhuurders. Een paar zijn echter door en door verrot. Als je die per ongeluk hebt getroffen, begint de hel voor de huurders.
Op het moment dat een huurder een procedure start bij de huurcommissie, neemt de huurcommissie contact op met de verhuurder. Die moet vervolgens €450 aan griffiekosten betalen en kan verwachten dat de huur permanent omlaag gaat, of dat er een grote rekening komt. Dat vooruitzicht bevalt de verhuurder niet, dat wil hij voorkomen. Dus komt hij in actie.
Uit de klachten die bij het Meldpunt Ongewenst Verhuurdersgedrag binnen komen, een meldpunt dat is opgezet door de Groninger Studentenbond (GSb) en de Gemeente Groningen, valt een zeer geraffineerde handelswijze van verhuurders af te leiden: een heus actieplan huurdertje pesten. We beginnen met een telefoontje. “Ik hoorde dat je wilt gaan verhuizen”, begint een verhuurder dan in een aantal gevallen. De huurder is stomverbaasd. “Nee”, stamelt die dan vragend. “Ik zou er nog maar eens goed over nadenken”, vervolgt de verhuurder dan. Vervolgens wordt de verbinding verbroken en blijft een bange huurder achter.
Hier houdt een verhuurder echter niet op. In sommige gevallen wordt een junkie of een dakloze in het huis geplaatst. Die zorgt dan voor overlast en vertrekt weer als ook de huurder vertrekt. In andere gevallen komt een ‘klusjesman’ langs. Opeens moeten er allemaal dingen aangepakt worden, worden sloten vervangen, wordt er spullen gejat en wordt er vooral veel gescholden en geïntimideerd.
Het is dan ook niet gek dat studenten huiverig zijn om een procedure te beginnen bij de Huurcommissie of het gesprek aan te gaan met de huisbaas. Vaak is het beginnen van een procedure, hoewel gerechtvaardigd, het niet waard. Het levert te weinig op in vergelijking met de stress en intimidatie die je zult moeten doorstaan. Dit moet worden doorbroken.
Intimidatie is strafbaar en stelselmatig de wet overtreden moet keihard worden aangepakt. Daar ligt een taak voor de overheid. Gemeenten willen graag optreden, maar kunnen dit onvoldoende door complexe regelgeving. Dit was dan ook de reden dat op 14 november door de wethouders van 12 studentensteden een brandbrief is gestuurd naar minister van Binnenlandse Zaken Ollongren, met een roep om meer bevoegdheden. De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) heeft daarnaast recentelijk een plan gelanceerd om malafide pandjesbazen aan te pakken.
Die brief en dat plan zijn een ontzettend goed begin, maar we moeten niet alles afschuiven op Den Haag. Ook hier in Groningen moeten we stappen zetten. Laat de gemeente nu eens hard werken aan het wegnemen van angst bij huurders. Dat doe je door op te treden. Dat doe je door niet alleen te praten over oplossingen, maar ze ook uit te voeren. Waar het College spreekt over een tweede vergunningsstelsel of andere oplossingen, zoals in haar collegebrief van 17 oktober 2017 genoemd, moeten we ook duidelijk de plannen zien. De ambitie van de Gemeente ligt er, nu de resultaten nog.
Dit ingezonden stuk is afkomstig van Sjoerd Kalisvaart, voorzitter van de GSb