De Speld: Heilige onzin
Vlijmscherp, actueel en vermakelijk. Dat is waar het om draait op de redactie van De Speld, dé satirische nieuwssite van Nederland. Niet alleen worden hier artikelen gepubliceerd die de draak steken met de huidige actualiteiten, maar ook wordt alles omgedraaid en zien we dat alles wat er gebeurt eigenlijk niet zo heel erg is. De wereld blijft toch wel doordraaien.
Jochem van den Berg (31), hoofdredacteur en oprichter van het in 2007 online gepubliceerde nieuwsmedium vertelt: ‘Ik had sowieso al ervaring met ‘The Onion’ van toen ik in New York studeerde’. Jochem krabde eens achter de oren en vond het toch wel vreemd dat Nederland het enige land is, ook in West-Europa, waarin geen satirische nieuwssite bestaat. ‘Satire werd hier vooral op het podium en op tv bedreven en er werd besloten dat het toch echt wel tijd was voor ‘De Speld’. Aan het begin schreven we wel echt crap-artikelen en het heeft één of misschien wel twee jaar geduurd voordat we er goed in werden’. Dat lijkt te kloppen met de nieuwsfeiten. Opgericht in 2007 en de eerste nominaties binnen halen in 2009, dat is een redelijke prestatie, toch? Dat klopt, de eerste twee jaar waren vooral een periode van falen en wijzer worden. Good judgement comes from experience, a lot of that comes from bad judgement, zoals een wijs iemand ooit zei. Daar hebben ze bij De Speld ook zeker van geleerd. ‘Gelukkig zagen we onze bezoekersaantallen elk jaar verdubbelen tot we ongeveer waren waar we nu zijn.’
Op de vraag hoe ze in godsnaam met zulke scherpe interpretaties en de anti-gedachtes komen, krijgen we een stappenplan voor een denkpatroon. ‘Het begint gewoon met een gezamenlijke nieuwsconsumptie waar we vooral hard klagen en verontwaardigd zijn. Dat gaat vanzelf naar cynisme en dan zoeken we naar een vrolijke omvorming. Zie het als een distilleerderij.’ De nieuwsconsumptie begon overigens in den beginne binnen een facebookgroep. Toen de populariteit steeg, bleek een redactiekantoor toch geen overbodige luxe.
Deze vorm van schrijven slaat inmiddels redelijk aan; er gaat geen dag voorbij of men ziet wel een artikel op zijn Facebook voorbij komen. Zeker omdat satirische tv-programma’s op den duur ook wel beginnen te vervelen is dit een eigenaardige ontwikkeling. ‘Je wordt er niet zuur van’, vertelt Jochem, ‘in tegenstelling tot ander nieuws. Wat wij schrijven is allemaal fictief, we hoeven niemand te interviewen of wederhoor te garanderen’. Dit is voor de diehard fans niet onbekend. Hoe vaak heeft Kwame Mpufu wel niet met gebeurtenissen te maken, ook al gaat het maar om Georgina Verbaan.
En toch, ook al quote je de interessante woorden van Kwame, er is meer voor nodig om als redacteur iets gepubliceerd te krijgen bij De Speld. In deze periode, hoe kan het ook anders, krijgen ze standaard stukken binnen over Zwarte Piet. ‘Soms is dat wel hartstikke taai om door te spitten. Mensen hebben af en toe zelfs niet door dat we de werkelijkheid niet serieus nemen.’ Het enige wat je De Speld binnen kan krijgen is het schrijven van één of twee goede stukken. ‘Pas dan kan je in de poule opgenomen worden en deelnemen aan de nieuwsconusmptie en het gezeur over de wereld.’
Een redactie van de oude garde zijn ze níet. ‘We beginnen meestal met het verzinnen van een kop, en van daaruit werken we toe naar de tekst.’ Af en toe is er echter geen tekst nodig. Dan zeggen de foto en de kop al genoeg. ‘Sowieso is dat bij ons wel het geval, als je de kop leest weet je in principe al genoeg. Ook wij weten niet van tevoren of een artikel gaat scoren, soms denk je echt dat je een stuk hebt geschreven dat gewoon perfect is, maar blijkt dat het publiek maar een matige respons geeft.’
De Speld is in de korte tijd dat ze bestaan zelfs enkele malen genomineerd voor Nederlandse publieksprijzen zoals ‘Dutch Bloggies’. Tegenwoordig proberen ze steeds andere vormen te vinden en staan er nieuwe dingen te gebeuren. Dat is ook iets waar de jongens van De Speld continu mee bezig zijn; variëren om de satire tot zijn recht te laten komen. Tot voor kort waren ze op de radio te horen en hebben ze columns gehad in De Pers. Toen deze krant ermee stopte, konden ze gelukkig terecht bij De Volkskrant, waar ze nu tweemaal per week in verschijnen.
Of Jochem nog een boodschap voor de fans in Groningen: ‘Niet echt, sorry, hoewel ik wel echt medelijden heb met de student van nu’. Met deze boodschap sluiten we het interview af en wensen we hem met z’n allen natuurlijk een fijne vakantie in Brazilië, want dat heeft hij wel verdiend met zijn inzet om ons te vermaken. Toch?