Gesystematiseerd wantrouwen
“Nou, meneer Vuijk, we moeten maar even afronden nu. Ik denk dat u er wel verstand van hebt. Wat dacht u van een 8?” Ik had er geen bezwaar tegen. “Regel het even met de administratie. Tot ziens meneer Vuijk!”.
Professor Lulofs was mijn favoriete docent, hij voldeed precies aan de verwachtingen die ik had van een professor: rookte altijd een pijp, maakte vakinhoudelijke grapjes waar hij zelf buitengewoon veel plezier in had en nam elke gelegenheid te baat om iets te vertellen over zijn grote passie, ‘Van den vos Reynaerde’.
De professor had een duidelijke norm: pas wanneer je 30 jaar onafgebroken bezig was met iets moeilijks als Reinaart de Vos, kon je er wat zinnigs over vertellen. Tot dat moment was het voeren van een goed gesprek over het boek al heel mooi.
De professor opende het gesprek met ‘Wat vindt u eigenlijk van ‘de Reinaert?’. Wat je ook zei, daarop borduurde de professor verder. “Ik vind dat je een Middeleeuwse tekst vooral moet bekijken vanuit de opvoeringspraktijk”, sprak ik parmantig. “Oh ja? Vind u dat ook? Precies mijn idee!”, sprak Lulofs, en trok behaaglijk aan zijn pijp. “Kijkt u eens naar dit plaatje, hier zien we zo’n opvoering. Wat hebben we daar nou aan? Vertelt u eens!”.
Het was plezierig dat je zelf het thema wat kon bepalen, dat je je interesse kwijt kon en dat je een half uurtje op niveau met een vakman kon praten. Daarna kwam de beoordeling.
Hoe zou het Lulofs vandaag vergaan? Om te beginnen: Lulofs zou iemand naast zich moeten dulden en het tentamen moet worden opgenomen. Je weet nooit wat er zich afspeelt!
Het tentamen moet een volstrekt betrouwbare afspiegeling zijn van het vak. 10 thema’s, dan ook 10 vragen. Onzinnige weetjes tellen mee. Wegingsfactoren bepalen het cijfer. Volkomen objectief, mathematisch. Althans, volgens het toetsplan!
Elk jaar vertel ik dit verhaal aan studenten, om aan te geven dat de Lulofs-methode zo gek nog niet was. Het maakt wetenschap wat het moet zijn: een gesprek tussen geïnteresseerden, waarvan er een goed genoeg was om de ander te beoordelen. Geen gesystematiseerd wantrouwen.
Wim Vuijk is docent aan de opleiding Communicatie- en Informatiewetenschappen bij de Rijksuniversiteit Groningen.